شاغلان با این امید و انتظار وارد بازار کار می‌شوند که در ازای فعالیت خود، دستمزد مشخص و به‌موقع دریافت کنند. اما وقتی کارفرما به تعهد مالی خود پایبند نمی‌ماند، تعادل این رابطه‌ی کاری از بین می‌رود. متأسفانه در برخی مشاغل، تأخیر در پرداخت حقوق یا حتی عدم پرداخت آن برای چندین ماه، زندگی مالی کارگران را مختل می‌کند. از سوی دیگر، برخی کارفرمایان تصور می‌کنند می‌توانند از زیر بار پرداخت حقوق شانه خالی کنند، در حالی که قانون چنین اجازه‌ای نمی‌دهد. اگر شما نیز با این موضوع روبرو هستید و نمی‌دانید چطور باید حقوق عقب‌افتاده‌تان را پیگیری کنید، در ادامه با ما همراه باشید.
حقوق معوقه چیست و آیا کارفرما می‌تواند از پرداخت حقوق، اجتناب کند؟
در هر قرارداد کاری، وظایف کارگر و کارفرما به‌صورت شفاف مشخص می‌شود. مطابق قانون کار، کارگر موظف است خدمات توافق‌شده را ارائه دهد و در مقابل، کارفرما نیز مکلف به پرداخت به‌موقع و کامل دستمزد است.
وقتی کارفرما به هر دلیل، حقوق مقرر را در موعد مشخص‌شده پرداخت نمی‌کند، مبلغ پرداخت‌نشده به‌عنوان حقوق معوقه شناخته می‌شود. اینکه نوع قرارداد کارگر چه باشد یا اینکه رابطه کاری دائم، موقت یا پروژه‌ای باشد، تأثیری در این موضوع ندارد؛ اصل بر این است که دستمزد باید در زمان توافق‌شده پرداخت شود.
اگر این سؤال برای شما مطرح شده که آیا کارفرما می‌تواند به‌صورت قانونی از پرداخت حقوق خودداری کند، پاسخ صریح قانون منفی است. پرداخت حقوق، یکی از وظایف بنیادین کارفرما است و تخطی از آن، نه تنها تخلف بلکه در مواردی می‌تواند جرم تلقی شود.
نحوه مطالبه حقوق معوقه چگونه است؟
اگر با حقوق معوقه مواجه شدید، اولین گام، گفت‌وگوی شفاف با کارفرماست. گاهی سوءتفاهم یا مشکلات مالی موقت ممکن است علت تأخیر باشد. اما اگر با صحبت به نتیجه نرسیدید، لازم است مسیر حقوقی را آغاز کنید.
توصیه می‌شود پیش از هر اقدامی، حتما با یک مشاور قانون کار مشورت نمایید. چرا که آگاهی ناقص از قوانین ممکن است روند مطالبه را دشوار یا حتی بی‌نتیجه کند. افراد خبره می‌توانند به شما کمک کنند تا مدارک لازم را جمع‌آوری کرده، دادخواست مناسبی تنظیم کرده و از حقوق خود به بهترین شکل دفاع کنید.
امروزه، بسیاری از این مشاوره‌ها در حوزه بیمه و قانون کار به‌صورت غیرحضوری و با هزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه توسط خبره‌ترین افراد ارائه می‌شوند، پس نگران دسترسی یا هزینه نباشید.
چه مراحلی برای شکایت از کارفرما بابت حقوق معوقه باید طی شود؟
برای پیگیری حقوق معوقه از طریق اداره کار، باید چند مرحله مشخص را طی کنید:
شناسایی شعبه بیمه مرتبط با کارگاه یا شرکت:
ابتدا از طریق سازمان تأمین اجتماعی، مشخص کنید کارفرمای شما تحت پوشش کدام شعبه بیمه قرار دارد.
دریافت نامه معرفی به شعبه بیمه از اداره کار:
این نامه به شما کمک می‌کند تا سوابق بیمه‌ای‌تان را از شعبه مربوطه دریافت کنید.
تحویل سوابق بیمه به اداره کار و ثبت دادخواست:
با داشتن مدارک کافی، دادخواستی تنظیم می‌کنید که شامل اطلاعات هویتی، شرح شکایت و دلایل آن است.
برگزاری جلسه سازش:
پس از ثبت شکایت، اداره کار زمان و مکان جلسه‌ای برای سازش تعیین می‌کند که حضور هر دو طرف در آن ضروری است.
در صورت عدم حضور یا اعتراض، جلسه حل اختلاف برگزار می‌شود:
اگر توافق حاصل نشد یا یکی از طرفین اعتراض داشت، جلسه بعدی با حضور هیئت حل اختلاف تشکیل خواهد شد.
صدور رأی نهایی:
پس از بررسی کامل مدارک، رأی قانونی صادر و ابلاغ می‌شود. این رأی در صورت قطعی‌شدن، لازم‌الاجرا است.
در تمامی این مراحل، آگاهی از جزئیات و مستندات قانونی اهمیت زیادی دارد. کوچک‌ترین نقص در مدارک یا ناآگاهی از حقوق‌تان ممکن است روند مطالبه را پیچیده کند یا حتی به نفع کارفرما تمام شود.
سخن پایانی
مطالبه حقوق معوقه، صرفاً یک پیگیری مالی نیست؛ بلکه تلاشی برای حفظ احترام و حقوق قانونی هر فرد در محیط کار است. با توجه به روند قانونی نسبتاً پیچیده و نیاز به آگاهی دقیق از مقررات کار و تأمین اجتماعی، توصیه می‌شود پیش از هر اقدامی، از مشورت با متخصصان قانون کار بهره بگیرید.
پلتفرم کارمنتو با بهره‌گیری از شبکه‌ای متشکل از بیش از ۳۵۰ فرد متخصص در سراسر کشور، شرایطی را فراهم کرده است که کاربران بتوانند در هر ساعت از شبانه‌روز و بدون محدودیت مکانی به صورت تلفنی آنلاین، به ساده‌ترین شکل ممکن به مشاوره‌های تخصصی و کاربردی در حوزه قوانین کار دسترسی داشته باشند.
با زیرساخت ارتباطی پیشرفته مبتنی برVOIP ، امکان برقراری مشاوره فوری در کمتر از یک دقیقه فراهم شده است. همچنین قابلیت‌هایی مانند نمایش آنلاین یا آفلاین بودن کارشناسان این پلتفرم، به کاربر کمک می‌کند بدون اتلاف وقت، ارتباط خود را برقرار کند.
امنیت و حریم خصوصی نیز در اولویت قرار دارد؛ به همین دلیل اطلاعات کاربران به‌صورت کاملاً محرمانه نگهداری می‌شود. همچنین، برای سهولت بیشتر، امکان استفاده از کیف پول الکترونیکی و بهره‌مندی از شارژ اولیه رایگان نیز در نظر گرفته شده است تا کاربران بتوانند با هزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه و تجربه‌ای سریع و مطمئن، پاسخ مسائل خود را از متخصصان دریافت کنند.
اگر می‌خواهید در مسیر دریافت حقوق عقب‌افتاده‌تان، اشتباه نکنید و از همان ابتدا درست و مستند پیش بروید، کارمنتو می‌تواند همراه امن و قابل‌اعتمادی برای شما باشد.
من تو شرکتی کار می‌کردم که حدود سه ماه آخر قرارداد، حقوقم رو ندادن. قراردادم هم دستی بود ولی بیمه داشتم. الان می‌تونم با همین بیمه به اداره کار شکایت کنم؟ یا چون قرارداد رسمی نداشتم، نمی‌تونم پیگیری کنم؟
تجربه شما متأسفانه خیلی رایجه، ولی خوشبختانه قابل پیگیریه. اگر شما بیمه‌پردازی رسمی در اون بازه زمانی داشته باشید، می‌تونید از همون سوابق به‌عنوان سند رابطه کاری استفاده کنید—even اگر قرارداد دستی بوده باشه. اداره کار به همین بیمه به‌عنوان مستند قانونی توجه می‌کنه. حتماً سوابق بیمه‌ای خودتون رو از شعبه تأمین اجتماعی دریافت کنید و بعد با کمک یک مشاور قانون کار، دادخواست تنظیم کنید. موفق باشید.