یک هفته با انرژی؛ از خاموشی نفت ایران تا مقابله خورشید با خاموشی

به گزارش اکوایران، هفته‌ای که گذشت، خبرهای انرژی کشور چهره‌ای چندوجهی از چالش و تحول را به نمایش گذاشت؛  از هشدار درباره پایان عمر نفت و بحران آب تا امید به طلوع انرژی خورشیدی.

در حالی‌که ذخایر سدهای تهران به کمترین میزان در سال‌های اخیر رسیده و صنعت نفت در آستانه دوره‌ای تازه از ضرورت تصمیم‌گیری‌های حیاتی قرار دارد، دولت با سرعت‌دادن به توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر تلاش می‌کند از دل بحران، راهی به آینده باز کند.

سدهای تهران چقدر با خشک شدن فاصله دارند؟

کاهش ذخایر آب مخازن سدهای کشور و تداوم سال‌های آبی خشک، زنگ خطر را برای تامین آب شرب، کشاورزی و صنعت به صدا درآورده، از میان ۵ سد تامین‌کننده آب تهران، ذخیره آب ۴ سد کمتر از ۲۰ درصد است.

کشور ایران با اقلیم عمدتاً خشک و نیمه‌خشک، در سال‌های اخیر با کاهش چشمگیر ذخایر آب در مخازن سدها و افت سطح آب‌های زیرزمینی مواجه شده است. سال آبی خشک ۱۴۰۴-۱۴۰۳، همراه با کاهش بارش‌های جوی و افزایش دما، فشار مضاعفی بر منابع زیرزمینی آب کشور وارد کرده است.

 بنا بر آخرین آمار از موجودی مخازن سدهای کشور؛ ورودی آب به سدها تا ۲۶ مهرماه سال آبی جاری ۷۸۰ میلیون متر مکعب بوده که در مقایسه با رقم ۱ میلیارد و ۲۹۰ میلیون متر مکعب سال گذشته ۳۹ درصد کاهش یافته اما خروجی آب به دلیل مدیریت صورت گرفته نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۹ درصد کمتر بوده است.

هشدار در صنعت نفت

 مدیر سرمایه‌گذاری و کسب‌وکار شرکت ملی نفت ایران در دومین همایش بین‌المللی سرمایه‌گذاری و تامین مالی صنعت نفت، گاز و پتروشیمی با تاکید بر اینکه نفت ستون فقرات اقتصاد و امنیت ملی کشور است، گفته که متاسفانه عمر آن زودتر از آنچه پیش‌بینی می‌کردیم رو به پایان است. بر اساس برآوردهای بین‌المللی، دوره نفت حداکثر تا سه تا چهار دهه آینده خاتمه خواهد یافت.

امیر مقیسه توضیح داده که این موضوع به ‌معنای آن است که با تداوم روند کنونی، حدود ۷۰ درصد نفت و ۸۰ درصد گاز باقیمانده در مخازن کشور هرگز تولید نخواهد شد و زیر زمین باقی می‌ماند.

مدیر سرمایه‌گذاری و کسب‌وکار شرکت ملی نفت ایران تاکید کرده که اگر امروز اقدام نکنیم، نسل‌های آینده ما حتی فرصت بهره‌مندی از این ثروت را نخواهند داشت.

مقیسه با بیان اینکه اگر می‌خواهیم صنعت نفت و گاز کشور دوباره نقش پیشران خود را بازیابد، باید این ریل را تغییر دهیم. مجلس، دولت و نهادهای نظارتی باید هم‌زمان بپذیرند که فرصت اندکی برای اصلاح مسیر باقی مانده است، گفت: نباید بگذاریم منابع ملی ما زیر زمین بماند و فرصت‌های تاریخی از دست برود. اگر امروز تصمیم نگیریم، فردا دیر خواهد بود. باید با همدلی و اصلاح نگرش، اعتماد عمومی را بازسازی و صنعت نفت را به جایگاه واقعی خود بازگردانیم. 

خورشید علیه خاموشی‌ها

 بررسی‌های رسمی وزارت نیرو نشان می‌دهد که روند توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در کشور نه‌تنها متوقف نشده بلکه با شتابی بی‌سابقه در حال رشد است. دولت چهاردهم با تمرکز بر توسعه پایدار و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی، تلاش‌های گسترده‌ای برای رشد انرژی‌های تجدیدپذیر آغاز کرده است.

دولت چهاردهم با تدوین سیاست‌های حمایتی، تشویق سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، و توسعه زیرساخت‌های لازم برای تولید انرژی تجدیدپذیر به ویژه انرژی خورشیدی، گام‌های مؤثری در جهت افزایش سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در سبد انرژی کشور برداشته است.  

این تلاش‌ها به‌ویژه با هدف مقابله با چالش ناترازی انرژی، که در تابستان ۱۴۰۴به حدود ۱۵ هزار مگاوات رسیده است و منجر به رکورد مصرف ۷۶ هزار مگاواتی و قطعی‌های گسترده شده، پیگیری می‌شود. در این راستا، دولت با صدور مجوزهای سرمایه‌گذاری به حجم ۲۷ تا ۲۸ هزار مگاوات در انرژی‌های تجدیدپذیر یعنی چیزی حدود بیش از دو برابر مجموع دولت‌های قبلی و هدف‌گذاری تولید ۳۰ هزار مگاوات برق خورشیدی، به دنبال جبران این کسری و کاهش وابستگی به منابع فسیلی است.

تولید ناخالص داخلی ایران یک سیزدهم آلمان با مصرف مشابه انرژی

 به نقل از دانشگاه صنعتی امیرکبیر، رئیس انجمن احتراق ایران، وضعیت شاخص‌های مصرف انرژی در کشور را فاجعه‌بار و تکان‌دهنده توصیف کرد و ریشه این بحران را در سیاست‌گذاری‌های نادرست، ضعف نظارت و نبود آموزش فراگیر دانست.

‌صادق تابع جماعت در یازدهمین کنفرانس سوخت و احتراق ایران، با اشاره به دغدغه مقامات کشور درباره «ناترازی انرژی»، این واژه را از منظر تخصصی گمراه‌کننده خواند و تأکید کرد: مشکل اصلی کشور در حوزه انرژی، بهره‌وری پایین و مصرف بیش از حد انرژی است.

او با ارائه داده‌های مقایسه‌ای (ایران، آلمان، ترکیه، ایتالیا، ژاپن، آمریکا و عربستان) که بر مبنای تولید ناخالص داخلی (GDP)، جمعیت و کل مصرف انرژی تنظیم شده بود، گفت: شکاف عمیقی بین ایران با کشورهای توسعه‌یافته در این حوزه وجود دارد.

ایران در ازای هر میلیون تن انرژی نفت مصرفی، تنها ۱.۴ واحد GDP تولید می‌کند. در مقابل، آلمان با جمعیتی مشابه، این رقم را ۱۹.۳ درصد اعلام کرده. به عبارت دیگر، آلمان با مصرف انرژی مشابه ما، ۱۳ برابر GDP بیشتری تولید می‌کند.