به گزارش نبض بازار، شرکت ارتباطات موبایل ایران (ایرانسل)، به عنوان دومین اپراتور بزرگ تلفن همراه در ایران و با بیش از ۶۹ میلیون مشترک، نقش کلیدی در بازار مخابرات کشور ایفا میکند و خدماتی از جمله اینترنت پرسرعت، رومینگ و خدمات دیجیتال ارائه میدهد. با این حال، مالکیت و وضعیت مالی ایرانسل، به دلیل ساختار پیچیده و عدم شفافیت، همواره محل بحث بوده است.
تاریخچه
شرکت خدمات ارتباطاتی ایرانسل (Irancell) در سال ۱۳۸۴ با سرمایهگذاری مشترک شرکت گسترش الکترونیک ایران شد. ایرانسل متعلق به کنسرسیومی است که ۵۱ درصد سهام آن در اختیار شرکت ایران الکترونیک (وابسته به بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی) و ۴۹ درصد متعلق به گروه MTN آفریقای جنوبی قرار دارد. ایرانسل بر پایه دادههای سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی ایران تا پایان سال ۱۴۰۳ بیش از ۶۹ میلیون مشترک فعال داشته است.
وضعیت مالی مبهم
وضعیت مالی ایرانسل یکی از نقاط کور اصلی گزارشهای تحلیلی است. ایرانسل صورتهای مالی عمومی منتشر نمیکند و تنها در برخی سالها رقم سود شرکت در صورتهای مالی بنیاد مستضعفان آمده است. این عدم شفافیت، ریشه در ساختار مالکیتی آن دارد. بنیاد مستضعفان، به عنوان مالک عمده، گزارشهای مالی را تنها به نهادهای داخلی محدود میکند.
بر اساس گزارشهای MTN در سال ۲۰۲۵، سهام ۴۹ درصدی این شرکت در ایرانسل به عنوان دارایی منجمد توصیف شده است. تحریمهای بینالمللی، خروج سرمایه را ناممکن کرده و MTN را درگیر دعاوی حقوقی کرده است. برای نمونه، در ژوئن ۲۰۲۵ میلیاردها دلار از دارایی این شرکت بلوکه شد. این مسائل، سودآوری ایرانسل را زیر سؤال میبرد؛ در حالی که درآمد سالانه تخمینی آن بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان است، هزینههای ناشی از تحریمها و نوسانات ارزی، حاشیه سود را کاهش داده است. علاوه بر این، افزایش ۲۰ درصدی تعرفههای اینترنت در ماه گذشته با مجوز رگولاتوری، بهانه ناترازی مالی اپراتورها را مطرح کرد، اما بدون ارائه دادههای دقیق و وجود صورتهای مالی، این افزایش به عنوان سوءاستفاده از انحصار تفسیر میشود.
کیفیت خدمات
انتقادات به ایرانسل فراتر از مسائل مالی است و جنبههای متنوعی را در بر میگیرد. از منظر خدمات، کاربران از کیفیت پایین اینترنت، قطعیهای مکرر و سرعت ناپایدار شکایت دارند. سلب مالکیت سیمکارتهای غیرفعال بدون اطلاعرسانی کافی، هزاران کاربر را با اختلال در خدمات بانکی و اداری روبهرو کرده است. در سال جاری موج جدیدی از انتقادات به دلیل افزایش ناگهانی قیمت بستههای اینترنتی (تا ۲۰ درصد) شکل گرفت.
مجوز فعالیت بانکی
از سال ۱۴۰۱ ایرانسل با گرفتن مجوز «پرداختیار» از بانک مرکزی و راهاندازی کیف پول ایرانسلی (جیبجت)، عملاً تبدیل به یک بانک بدون نظارت بانکی شده است. بر خلاف حساب بانکی موجودی کیف پول کاربران تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان تضمین نمیشود. سود علیالحساب هم به کاربران پرداخت نمیشود، اما میلیاردها تومان از دارایی مردم را بدون هزینه جذب میکند و با آن در بازار بینبانکی وام میدهد یا اوراق میخرد. درآمد سالانه این شرکت از سود سرمایهگذاری موجودی کیف پول کاربران بیش از ۳۵۰۰ میلیارد تومان تخمین زده میشود.
دیدگاهتان را بنویسید