نبض بازار- بررسی صورت‌های مالی ۹ ماهه داروسازی اسوه نشان‌دهنده تغییرات معناداری در سبد محصولات و جریان‌های مالی این شرکت است. در شرایطی که انتظار می‌رود تولید کالا‌های استراتژیک مانند انسولین در اولویت باشد، داده‌ها از تغییر تمرکز به سمت محصولات دیگر و البته افزایش هزینه‌هایی حکایت دارد که ممکن است توجیه اقتصادی تولید را زیر سؤال ببرد.
تولید در سایه؛ آمار چه می‌گوید؟
گزارش تولید و فروش ۹ ماهه منتهی به شهریور ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که تمرکز تولیدی شرکت لزوماً بر روی محصولات حیاتی نبوده است. در بخش «تولید»، اگرچه شرکت توانسته است ۲.۴۵ میلیارد عدد قرص و ۱.۱۸ میلیارد عدد آمپول تولید کند، اما در بخش فروش، شاهد نوساناتی هستیم که با نیاز بازار همخوانی ندارد.
نکته قابل تأمل اینجاست که موجودی کالای ساخته شده در ابتدای دوره ۶۷۵ میلیون ریال بوده و در پایان دوره به ۱۹۱ میلیون ریال کاهش یافته است. این کاهش موجودی در کنار آمار تولید، می‌تواند نشان‌دهنده فشار تقاضا باشد، اما سوال اینجاست که آیا این تقاضا با عرضه متناسب پاسخ داده شده است؟ به ویژه در شرایطی که درآمد‌های عملیاتی شرکت با رشد ۱۶ درصدی به ۶،۴۳۷ میلیون ریال رسیده است، اما بهای تمام شده با رشدی ۲۱ درصدی (به ۳،۹۹۷ میلیون ریال) پیشی گرفته است. این شکاف، حاشیه سود ناخالص را تحت فشار قرار داده و ممکن است انگیزه تولید محصولات زیان‌ده یا کم‌سود (که اغلب شامل دارو‌های حیاتی با قیمت‌گذاری هستند) را کاهش دهد.
معمای مواد اولیه و وابستگی ارزی
یکی از دلایل احتمالی کاهش تولید دارو‌های خاص، وابستگی شدید به واردات مواد اولیه است. گزارش تفسیری مدیریت به صراحت اعلام می‌کند که «نرخ خرید مواد اولیه متأثر از افزایش نرخ دلار و سطح عمومی قیمت‌هاست». در ۹ ماهه ۱۴۰۴، شرکت ۱،۳۶۹ میلیون ریال مواد اولیه خریداری کرده است. با توجه به اینکه بخش مهمی از مواد اولیه دارو‌های خاص وارداتی است، نوسانات ارزی مستقیماً ترمز تولید را می‌کشد.
در این میان، افزایش واردات موازی انسولین توسط شرکت‌های دیگر، می‌تواند به عنوان یک رقیب یا جایگزین برای تولیدات اسوه عمل کند. اگر تولید داخلی به دلیل هزینه‌های بالا (رشد ۲۱ درصدی بهای تمام شده) و قیمت‌گذاری دستوری صرفه اقتصادی نداشته باشد، میدان برای واردات باز می‌شود؛ وارداتی که معمولاً سودش به جیب بازرگانان می‌رود، نه تولیدکننده داخلی.
هزینه‌های مالی؛ باری بر دوش تولید
صورت سود و زیان شرکت، یک نکته نگران‌کننده دیگر را نیز فاش می‌کند: هزینه‌های مالی. در دوره ۹ ماهه، هزینه‌های مالی شرکت به ۴۲۸ میلیون ریال رسیده است. این رقم نشان می‌دهد که شرکت برای تأمین نقدینگی (احتمالا برای خرید مواد اولیه گران) مجبور به استقراض سنگین شده است. وقتی تولیدکننده برای سرپا نگه داشتن خط تولید باید سود بانکی بپردازد، توان رقابتش با واردات که گاهی از ارز ترجیحی یا تسهیلات خاص برخوردار است، کاهش می‌یابد.
برنده کیست؟
صورت‌های مالی داروسازی اسوه تصویری از یک تولیدکننده تحت فشار را ترسیم می‌کند: افزایش هزینه‌های تولید، رشد هزینه‌های مالی و کاهش حاشیه سود. در چنین شرایطی، اگر سیاست‌گذار با ابزار‌هایی مانند قیمت‌گذاری دستوری یا تخصیص نامناسب ارز، فشار را بر تولیدکننده حفظ کند، نتیجه طبیعی آن کاهش تولید دارو‌های استراتژیک (مثل انسولین) و باز شدن دروازه‌ها برای واردات موازی خواهد بود.
در نهایت، به نظر می‌رسد سود اصلی این معادله نه به جیب تولیدکننده (که با حاشیه سود لرزان دست‌وپنج نرم می‌کند) و نه به جیب مصرف‌کننده (که با کمبود دارو مواجه است)، بلکه به جیب کسانی می‌رود که در خلاء تولید داخلی، نبض واردات را در دست می‌گیرند. داروسازی اسوه با این صورت‌های مالی، نمادی از وضعیت شکننده تولید دارو در کشور است.
دیدگاهتان را بنویسید