امید محمدی؛ بازار گروه خودرو: بازار خودرو کشور در سال های اخیر، بیش از آنکه با نوسان قیمت خودرو شناخته شود، با بحران پنهان اما عمیق تری به نام «قطعات یدکی» دست و پنجه نرم می کند؛ بحرانی که نه تنها مالکان خودروهای وارداتی، بلکه دارندگان خودروهای مونتاژی و به ویژه محصولات چینی را نیز گرفتار کرده است. افزایش قیمت قطعات، کمیابی برخی اقلام مصرفی، ضعف شبکه خدمات پس از فروش و ناهماهنگی میان فناوری های نوین خودرو و دانش تعمیراتی موجود، مجموعه از چالش ها را رقم زده که پیامد آن نارضایتی گسترده مصرف کنندگان است. در این میان، پرسش های مهمی مطرح می شود: چرا قطعات برخی خودروهای چینی کمیاب تر و گران تر است؟ آیا کیفیت خودروهای وارداتی مونتاژ چین با نسخه های اصلی تفاوت دارد؟ وضعیت دانش فنی و تعمیرات خودروهای الکترونیکی جدید در کشور چگونه است؟ برای بررسی این موضوعات، با رضا برنابادی، کارشناس صنعت خودرو به گفت و گو پرداختیم؛
وقتی یک خودروی چینی ۲ میلیاردی می خرند، هزینه نگهداری آن هم در حد همان رقم است، اما واقعیت این است که در بسیاری از موارد، هزینه قطعات این خودروها حتی از مرسدس بنز و ب ام و هم بالاتر تمام می شود
* وضعیت قیمت قطعات خودروهای وارداتی و چینی در بازار چگونه است؟ آیا افزایش قیمت به همه خودروهای چینی تعمیم پیدا می کند؟
الان قیمت قطعات خودروهای وارداتی رشد قابل توجهی داشته و این افزایش تقریبا روی تمام خودروهای چینی هم دیده می شود. البته خودروهایی که تیراژ پایین تری دارند یا مدت تولیدشان کوتاه تر بوده، بیشتر درگیر این موضوع هستند. برای مثال، یکی از خودروهای چینی که تیراژ پایین تولید در کشور دارد قطعاتش کمیاب تر است و هم قیمت قطعاتش بالاتر است. در مورد خودروهای چینی جدیدی که وارد کشور شدند؛ مثل بی وای دی و برندهای مشابه، هنوز تامین قطعاتشان به شکل پایدار شکل نگرفته است. بعضی ها تصور می کنند وقتی یک خودروی چینی ۲ میلیاردی می خرند، هزینه نگهداری آن هم در حد همان رقم است، اما واقعیت این است که در بسیاری از موارد، هزینه قطعات این خودروها حتی از مرسدس بنز و ب ام و هم بالاتر تمام می شود و از همه بدتر اینکه دوام قطعات هم کمتر است.
* آیا از نظر دوام قطعات هم تفاوت جدی در میان خودروهای چینی و غیر چینی وجود دارد؟
دقیقا، شما یک قطعه آلمانی مثل دسته موتور را فرض کنید که مثلا ۱۰ میلیون تومان قیمت دارد و چهار یا پنج سال دوام می آورد. همین قطعه در خودروهای چینی هم گران تر است و هم گاهی کمتر از یک سال دوام دارد. این مساله تقریبا در تمام خودروهای چینی دیده می شود و تفاوت خاصی بین برندها وجود ندارد. مشتریان دائما از نمایندگی ها گلایه دارند؛ چه نمایندگی خودروهای وارداتی و چه چینی ها، بسیاری از مصرف کنندگان برای تامین قطعه ناچار می شوند به بازار آزاد مراجعه کنند یا خودشان قطعه وارد کنند.
* ضعف تامین قطعات را بیشتر ناشی از چه عواملی می دانید؟
واقعیت این است که هم نمایندگی های خدمات پس از فروش و هم فروشندگان قطعات یدکی، در تامین قطعه ضعیف عمل کردند. این ضعف می تواند دلایل مختلفی داشته باشد؛ از مسائل ارزی گرفته تا اینکه بعضی شرکت ها منتظر افزایش قیمت می مانند تا قطعه را با نرخ بالاتری وارد بازار کنند. بارها دیده شده قطعه ای که قیمت واقعی آن ۵ میلیون تومان است، در بازار پیدا نمی شود اما همان قطعه با قیمت ۸ میلیون یا بیشتر فروخته می شود.
خودروهای وارداتی جدید که مونتاژ چین هستند، لزوما از خودروهای چینی ضعیف تر نیستند؛ اما نسبت به نسخه مادر خودشان ضعیف تر هستند
* برخی معتقدند خودروهای وارداتی مونتاژ چین، به ویژه در بخش برق و سیم کشی، از خودروهای چینی مونتاژی ضعیف تر هستند، این نظر را قبول دارید؟
خیر، خودروهای وارداتی جدید که مونتاژ چین هستند، لزوما از خودروهای چینی ضعیف تر نیستند؛ اما نسبت به نسخه مادر خودشان ضعیف تر هستند. مثلا یک تویوتا یا هیوندای که مونتاژ چین است، کیفیتش به پای نسخه تولید ژاپن یا کره جنوبی نمی رسد، این تفاوت کاملا مشهود است.
* یعنی نباید از تویوتا یا سوزوکی یا هوندا مونتاژ چین همان انتظار سابق را داشت؟
دقیقا همینطور است، مصرف کننده وقتی تویوتا می خرد، انتظار دارد همان خوش نامی، دوام و کیفیتی که در مدل های ۲۰۱۵، ۲۰۱۶ یا ۲۰۱۷ دیده، ادامه پیدا کند. اما متاسفانه در نسخه های مونتاژ چین، متریال و کیفیت ساخت تغییر کرده است. البته تشخیص کشور محل تولید هم کار سختی نیست؛ با شماره شاسی به راحتی می توان فهمید خودرو در کدام کشور تولید شده است. تجربه نشان می دهد هرجا تولید از سیطره ژاپن خارج شده، کیفیت هم افت کرده است؛ چه در چین، چه در مالزی یا کشورهای دیگر .
* وضعیت تعمیرکاران و دانش فنی برای خودروهای جدید چگونه است؟
در بخش تعمیرات مکانیکی، تفاوت زیادی وجود ندارد. اما وقتی خودروها به سمت شبکه های الکترونیکی و سیستم های پیشرفته می روند، اگر دانش فنی و تکنولوژی تعمیر منتقل نشود، تعمیرکاران دچار سردرگمی می شوند. بسیاری از ایرادهای خودروهای جدید، نرمافزاری است نه مکانیکی، برای مثال، ممکن است آمپر بنزین خطا نشان دهد و تعمیرکار با ذهنیت قدیمی، کل مجموعه پمپ بنزین و درجه باک را تعویض کند، اما مشکل همچنان باقی بماند؛ در حالی که ایراد با یک آپدیت نرمافزاری یا تنظیم شبکه CAN برطرف می شود.
به نظر من چین یک تله بزرگ برای خودروسازان اروپایی و آمریکایی ایجاد کرده است. این شرکت ها برای کاهش هزینه تولید و ورود به بازار بزرگ چین، تولید را به آن کشور منتقل کردند
* در سطح جهانی، نقش چین را در آینده صنعت خودرو چگونه می بینید؟
به نظر من چین یک تله بزرگ برای خودروسازان اروپایی و آمریکایی ایجاد کرده است. این شرکت ها برای کاهش هزینه تولید و ورود به بازار بزرگ چین، تولید را به آن کشور منتقل کردند؛ اما حالا نه می توانند به راحتی خط تولید را به کشورهای خودشان برگردانند و نه می توانند با سرعت رشد و قیمت گذاری چین رقابت کنند. این مساله حتی در برندهای بزرگ آلمانی مثل فولکس واگن و بنز هم کاملا مشهود است. به اعتقاد من، اگر این روند ادامه پیدا کند، چند سال آینده تولیدکننده اصلی خودرو در جهان چین خواهد بود و ژاپنی ها، اروپایی ها و حتی آمریکایی ها بهسختی می توانند رقابت کنند.
دیدگاهتان را بنویسید