سمیه شوریابی؛ بازار: میثم محمدی کارشناس و تحلیلگر بازارهای مالی در گزارشی جامع، تصویر کلی بازارهای مالی و دارایی را به زبان ساده اما دقیق ارائه می کند: در فضای فعلی تقریباً همه بازارها طی مدت کوتاه، رشدهای قابل توجهی داشتهاند و همین موضوع، ریسک تصمیمهای هیجانی را بالا برده است، بنابراین در کنار تحلیل هر بازار، تأکید اصلی من بر روی مدیریت ریسک و شیوه ورود و خروج است.
بازار ارز (دلار)
قیمت دلار در حال حاضر در محدوده ۱۳۲ هزار تومان قرار دارد. این عدد برای مقطع فعلی سال، عددی منطقی و نزدیک به ارزش واقعی دلار است. اگر با فرمولهای مختلف و واقعیتهای اقتصادی بخواهیم محاسبه کنیم، ارزش ذاتی دلار در این مقطع محدوده ۱۳۰ هزار تومان برآورد میشود.
پیشبینی من برای پایان سال این است که دلار میتواند به محدوده ۱۴۰ هزار تومان نزدیک شود و در سناریوی پرریسکتر حتی تا حوالی ۱۵۰ هزار تومان هم دیده شود، اما این حرف به هیچ وجه به معنی این نیست که دلار پایینتر نمیآید یا به بالاتر از این محدوده نمیرسد. ممکن است به خاطر سیاستگذاریها و تصمیمات مختلف، قیمت به زیر ۱۳۰ هزار تومان نیز برسد، از آن طرف ممکن است تحت تأثیر اخبار، اتفاقات یا هجوم مردم برای خرید ارز، قیمت حتی به بالای ۱۵۰ هزار تومان هم برود و چیزی که مهم است اینکه سرمایهگذار بداند «ارزش واقعی» این دارایی در این مقطع کجاست و بازار ممکن است حول آن، نوسان داشته باشد.
بازار طلا
در بازار طلا، با توجه به اینکه اونس جهانی از محدوده ۴۴۰۰ دلار عبور کرده و همچنان روند صعودی دارد و از طرف دیگر نرخ ارز در ایران هم در سطح بالایی قرار دارد، طبیعی است که چشمانداز کوتاهمدت طلا در ایران همچنان صعودی باشد، اما نکته حائز اهمیت اینکه کسانی که در همین قیمتها و در همین شرایط اقدام به خرید طلا مینمایند، باید ریسک را کاملاً در نظر بگیرند؛ چراکه بازار طلا پتانسیل یک افت و اصلاح قابل توجه را نیز دارد.
در شرایط فعلی مهمترین خطر این است که ما دچار «فومو» یا همان ترس جاماندن از بازار شویم که چنانچه فومو اتفاق بیفتد، معمولاً در نقطهای وارد میشویم که بازار آماده اصلاح است، نه آماده ادامه رشد
تجربه بازارهای مالی نشان میدهد بعد از رشدهای شارپی و هیجانی، معمولاً قیمتها یک محدوده بالاتر میروند و بعد اصلاح شروع میشود، طلا هم از این قاعده مستثنا نیست، طلای ۱۸ عیار در حال حاضر نزدیک به گرمی ۱۴ میلیون تومان شده و بازار در کوتاهمدت پتانسیل این را دارد که تا کانال ۱۴ تا ۱۵ میلیون تومان هم حرکت کند، اما بعد از آن کاملاً میتواند یک اصلاح و ریزش جدی داشته باشد، در همین راستا توصیه من به کسانی که تا الان وارد بازار طلا نشدهاند؛ صبر است ضمن اینکه احتمالاً در قیمتهای بهتر نیز فرصت خرید ایجاد میشود، این چرخه بارها در بازار تکرار شده و ما نمونههای روشن آن را دیدهایم؛ بازار یک رشد تند میکند، بعد اصلاح میدهد و دوباره فرصت ورود مناسبتر فراهم می شود.
در شرایط فعلی که طلا، دلار و بورس و به طور کلی خیلی از بازارها همزمان در مسیر صعودی قرار گرفتهاند، مهمترین خطر این است که ما دچار «فومو» یا همان ترس جاماندن از بازار شویم که چنانچه فومو اتفاق بیفتد، معمولاً در نقطهای وارد میشویم که بازار آماده اصلاح است، نه آماده ادامه رشد.
بازار بورس
بازار بورس اخیراً یک روند صعودی جذاب را شروع کرده و شاخص با رشد قابل توجه به محدوده حدود ۳ میلیون و ۹۵۰ هزار واحد رسیده و در مرز ۴ میلیون واحد قرار دارد. اما دقیقاً مثل بازار ارز و طلا، چون رشد قابل توجهی اتفاق افتاده، نباید دچار ترس جاماندن از بازار شد، به اعتقاد من بورس نیز با اصلاح همراه خواهد شد و این اصلاح میتواند شاخص را تا محدوده ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تا ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار واحد پایین بیاورد.
توصیه مهم در بورس این است که اکثر افراد به جای خرید مستقیم سهام، از مسیر صندوقهای سرمایهگذاری وارد شوند؛ به خصوص صندوقهای ETF بورسی، ریسک صندوقها معمولاً از خرید مستقیم سهم کمتر است و مدیریت پرتفوی را حرفهایتر انجام میدهند
نکته اینجاست که بعد از آن اصلاح، باید معاملات را بررسی کرد و دید آیا نشانههای ورود پول و برگشت تقاضا وجود دارد یا نه. یعنی نقطه ورود «صرفاً بر اساس عدد» قطعی نیست؛ میگویم آن محدوده میتواند محدودهای باشد که بازار قابلیت ورود کمریسکتر پیدا نماید، اما باید رفتار معاملات و قدرت تقاضا هم تأیید کند.
توصیه مهم من در بورس این است که اکثر افراد به جای خرید مستقیم سهام، از مسیر صندوقهای سرمایهگذاری وارد شوند؛ به خصوص صندوقهای ETF بورسی، ریسک صندوقها معمولاً از خرید مستقیم سهم کمتر است و مدیریت پرتفوی را حرفهایتر انجام میدهند و در عمل برای بسیاری از سرمایهگذاران نتیجه بهتری رقم میزنند.
در عین حال، با توجه به رشد نرخ ارز و چشماندازی که برای تورم و دلار متصور هستیم، این پتانسیل وجود دارد که بورس هم بخشی از جاماندگی خود را نسبت به سایر بازارها، از نظر ارزش دلاری و ارزش ذاتی، جبران کند و در ادامه روند صعودی داشته باشد، اما در سطوح فعلی به هیچ وجه خرید سنگین را توصیه نمیکنم.
بیتکوین و ارزهای دیجیتال
بیتکوین در حال حاضر در محدوده حدود ۸۹ تا ۹۰ هزار دلار قرار دارد و با توجه به روندی که شکل گرفته، در کوتاهمدت بیشتر در یک فاز نزولی یا خنثی نوسانی دیده میشود، چنانچه بیتکوین بتواند مجدداً به بالای ۱۰۰ هزار دلار برگردد و در آن محدوده تثبیت شود، میتوانیم شاهد شروع یک روند صعودی پرقدرت باشیم.
اما چیزی که دادهها و نمودارها نشان میدهد این است که بیتکوین پتانسیل ریزش تا محدوده ۷۵ هزار دلار و حتی در سناریوی پرریسکتر تا حوالی ۶۰ هزار دلار را هم دارد، اینکه کدام سناریو محقق میشود، وابسته به ورود پول به این بازار و کیفیت معاملات است و باید رصد شود.
چون سرمایهگذاری در کریپتو ماهیت ارزی دارد، کاهشهای دلاری بیتکوین میتواند تا حدی با رشد نرخ ارز در کشور پوشش داده شود و ضرر ریالی کمتر گردد و در مقابل اگر بیتکوین رشد نماید با توجه به رشد نرخ ارز، بازده ریالی میتواند حتی جذابتر نیز باشد
از نظر نقطه ورود کمریسکتر، دو حالت مطرح است: یا اینکه بازار بالای ۱۰۰ هزار دلار تثبیت شود و بعد همراه روند وارد شویم و یا اینکه اصلاح عمیقتر اتفاق بیفتد و حوالی ۷۰ تا ۷۵ هزار دلار، نقطه ورود کمریسکتری بسازد، در وضعیت فعلی نقطه ورود واضحی برای بیتکوین نمیبینم و به نظر بازار بیشتر خواب سرمایه دارد؛ یعنی برای تصمیم درست، باید صبر کنیم ببینیم کدام سناریو رخ میدهد.
چشمانداز بیتکوین را همچنان میشود صعودی دید، اما با نگاه بلندمدت و واقعبینانه. نباید انتظار داشته باشیم رشدهای بسیار شارپی اخیر، دقیقاً به همان شکل در دوره بعد هم تکرار شود، نکته مهمی که برای سرمایهگذار ایرانی وجود دارد اینکه چون سرمایهگذاری در کریپتو ماهیت ارزی دارد، کاهشهای دلاری بیتکوین میتواند تا حدی با رشد نرخ ارز در کشور پوشش داده شود و ضرر ریالی کمتر گردد و در مقابل اگر بیتکوین رشد کند، با توجه به رشد نرخ ارز، بازده ریالی میتواند حتی جذابتر نیز باشد با این حال، بازار کریپتو مناسب کسانی است که توان پذیرش ریسک و نوسان را دارند.
بازار مسکن و خودرو
در رابطه با بازار خودرو و همچنین مسکن، نکته اصلی این است که این دو بازار چسبندگی قیمت رو به بالا دارند یعنی ما خیلی شاهد کاهش قابل توجه قیمت اسمی، مخصوصاً در مسکن، نیستیم اما مسئله مهمتر این است که نقدشوندگی در این بازارها به شدت پایین آمده؛ به خصوص در خودروهای گرانقیمت و مسکنهای متراژ بالا یا قیمت بالا، در چنین شرایطی سرمایهای که وارد این دو بازار میشود ممکن است مدت طولانی قفل شود.
به همین دلیل توصیه من این است که ورود به مسکن و خودرو در شرایط فعلی بیشتر برای مصرف شخصی باشد نه با دید سرمایهگذاری. تنها استثنا در بازار خودرو این است که اگر کسی در طرحهای فروش ایرانخودرو و سایپا بتواند خودرو را به قیمت کارخانه خریداری کند، در صورت برنده شدن میتواند ارزش سرمایهگذاری داشته باشد، غیر از این حالت، این دو بازار در شرایط فعلی برای سرمایهگذاری جذاب نیستند.
انتظار می رود بازار مسکن و خودرو در همان وضعیت رکود تورمی خودشان باقی بمانند و این روند ادامهدار باشد؛ چراکه هم کشش قیمتی محدود شده و هم تقاضای واقعی و مؤثر آنچنان قدرتمند نیست
بازار مسکن به خصوص از نظر نقدشوندگی به شدت ضعیف شده است، خیلیها فروشنده هستند چراکه احساس میکنند مسکن نسبت به بازارهای دیگر جا مانده، اما خریدار قدرت ورود ندارد و تقاضای مؤثر به معنی واقعی کم است، نتیجه این میشود که سرمایه بسیاری از افرادی که در مسکن سرمایهگذاری کردهاند، عملاً قفل میماند، از طرف دیگر همین افراد تمایل دارند سرمایهشان را به بازارهای نقدشوندهتری مانند ارز و طلا منتقل نمایند اما چون خریدار کافی در مسکن وجود ندارد، خروج هم سخت میشود.
در مجموع، قیمتها در این بازارها به دلیل تورم، به صورت اسمی رشد میکنند، اما معمولاً رشدشان نسبت به برخی بازارهای دیگر کندتر است. من انتظار دارم مسکن و خودرو در همان وضعیت رکود تورمی خودشان باقی بمانند و این روند ادامهدار باشد؛ چون هم کشش قیمتی محدود شده و هم تقاضای واقعی و مؤثر آنچنان قدرتمند نیست.
جمعبندی و راهکارهای مدیریت سرمایهگذاری
بهعنوان جمعبندی و راهکارهای مدیریت سرمایهگذاری، مهمترین نکته این است که دچار ترس جاماندن از بازار و گرفتار فومو نشویم، چون در فضای فعلی هر روز شاهد رشد قیمت ها هستیم و ممکن است چند روز یا یک هفته صبر کنیم، بعد بگوییم «اینهمه از دست دادیم، حالا وارد میشوم که از اینجا به بعد رشد را از دست ندهم» معمولاً همین نقطه، نقطهای است که ما در قیمتهای بالا وارد میشویم و دقیقاً بعد از ورود ما بازار اصلاح میکند و بعد میگوییم «بازار منتظر بود ما وارد شویم تا بریزد» واقعیت این است که مشکل بازار نیست؛ مشکل این است که ما صبر کردیم اما صبرمان در بدترین نقطه تمام شده و در نقطه نامناسب وارد شدیم و طبیعی است که ریزش هم به ضرر ما تمام شود.
پس اگر میخواهیم سرمایهگذاری منطقی داشته باشیم، باید چند اصل را جدی بگیریم:
۱. خرید و فروش پلکانی: در شرایط فعلی، هم خرید و هم فروش باید پلکانی باشد، نباید یکجا وارد یک دارایی شویم و نباید یکجا نیز خارج شویم ضمن اینکه ورود و خروج پلکانی در اصلاحهای قیمتی، ریسک تصمیم را به شکل جدی کاهش میدهد.
۲. نگاه درست به مسکن و خودرو: مسکن و خودرو را در سبد دارایی، بیشتر برای مصرف شخصی در نظر بگیریم نه سرمایهگذاری چراکه به دلیل افت نقدشوندگی، قفل شدن سرمایه در این بازارها ریسک بزرگی است، استثنا فقط خرید خودرو به قیمت کارخانه در صورت موفقیت در طرحهای فروش است.
۳. ترکیب پیشنهادی سبد دارایی: چنانچه بخواهم یک ترکیب پیشنهادی برای مدیریت سرمایه ارائه نمایم با فرض اینکه مسکن و خودرو را عمدتاً مصرفی در نظر میگیریم و میخواهیم بین سایر بازارها تقسیم کنیم، پیشنهاد بنده این است:
۳۰ درصد طلا: ترجیحاً صندوقهای طلا در بورس، به جای طلای فیزیکی. هم ریسک نگهداری ندارد و هم معاملهپذیرتر است، تأکید میکنم این بخش هم باید پلکانی انجام شود.
۳۰ درصد بورس: از مسیر صندوقهای سرمایهگذاری، به خصوص ETF ها و صندوقهای سهامی. انتخاب نوع صندوق باید متناسب با ریسکپذیری باشد:
ریسک بالاتر: صندوقهای اهرمی
ریسک کمتر: صندوقهای سهامی کلاسیک
گزینههای ترکیبی: صندوق در صندوق و موارد مشابه
۲۰ درصد ارزهای دیجیتال: با پذیرش ریسک و نوسان، ترجیحاً بیتکوین و اتریوم و باز هم با ورود پلکانی.
۲۰ درصد صندوقهای درآمد ثابت: با توجه به بازدههای مناسب و کمریسک، هم برای گرفتن سود کمریسک و هم برای اینکه نقدینگی آماده داشته باشیم. نکته اصلی این بخش این است که اگر فرصت خوبی در یکی از بازارها ایجاد شد و اصلاح قیمتی اتفاق افتاد، نقدینگی داشته باشیم که بتوانیم از آن فرصت استفاده کنیم.
جمعبندی
در شرایط فعلی مهمترین اشتباه این است که گرفتار فومو شویم و در سقفهای هیجانی وارد شویم، بازارها طبق تجربه تاریخی بالاخره اصلاح میکنند و فرصت ورود دوباره ایجاد میشود پس باید صبور بود، پلکانی عمل کرد و ترکیب دارایی را درست چید همچنین بخشی از سرمایه را همواره در حالت کمریسک و نقدشونده نگه داشت تا بتوان از فرصتها استفاده کرد.
دیدگاهتان را بنویسید