بازار؛ گروه بین‌الملل: توسعه صنایع نیمه رسانا از جمله مواردی است که طی سال های اخیر، نه تنها کشورهای توسعه یافته، بلکه بسیاری از کشورهای در حال توسعه را نیز مشغول خود ساخته است.
بر اساس گزارش منتشر شده از سوی موسسه پژوهشی MarketsandMarkets، ارزش بازار جهانی صنایع نیمه‌هادی‌های خودرویی تا سال ۲۰۳۰ میلادی به حدود ۱۳۳ میلیارد و ۵۰ میلیون دلار خواهد رسید. در همین حال، این رقم در سال ۲۰۲۵ حدود ۷۷ میلیارد و ۴۲۰ میلیون دلار برآورد شده که نشان دهنده نرخ رشد ترکیبی سالانه حدود ۱۱.۴ درصد طی بازه پنج‌ساله بین ۲۰۲۵ تا ۲۰۳۰ است. بنا بر این گزارش، این رشد چشمگیر در نتیجه تحولات سریع در صنعت خودرو، دیجیتالی شدن سیستم‌های داخلی و افزایش تقاضا برای فناوری‌های هوشمند و ایمن‌تر به دست خواهد آمد.
در متن گزارش مذکور همچنین تأکید شده که گسترش جهانی خودروهای برقی و حرکت کشورها به سمت کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای از مهمترین محرک‌های این بازار محسوب می شوند. علاوه بر آن، افزایش پیچیدگی سیستم‌های هوشمند کمک راننده پیشرفته (ADAS) و نفوذ گسترده نرم‌افزاری در ساختار هدایت خودروهای هوشمند، تقاضا برای تراشه‌های نیمه‌هادی را به میزان قابل‌توجهی افزایش داده است. نوآوری در مواد نیمه‌هادی از جمله سیلیکون کاربید (SiC) و گالیم نیترید (GaN) نیز به دلیل کاربرد حیاتی در سیستم های برقی ولتاژ بالا و طراحی مدار خودرهای الکتریکی، از عوامل کلیدی رشد این صنعت به شمار می‌رود.
از سوی دیگر، بخش مربوط به سنسورها شامل حسگرهای راداری، لیدار، اولتراسونیک و حسگرهای تصویری، سریع‌ترین نرخ رشد را در میان اجزای مختلف بازار نیمه رساناها به خود اختصاص خواهد داد. خودروهای نسل جدید برای تصمیم‌گیری‌های سریع به شبکه‌ای گسترده از این حسگرها نیاز دارند و به همین دلیل، حجم مصرف نیمه‌هادی‌ها در این بخش رشد چشمگیری را تجربه می‌کند.
در بخش تحلیل منطقه‌ای این گزارش تأکید شده که منطقه آسیا و اقیانوسیه تا سال ۲۰۳۰ میلادی همچنان پیشتاز بازار صنایع نیمه رسانا باقی خواهد ماند
با وجود رشد سریع خودروهای برقی، در این گزارش اشاره شده که خودروهای مجهز به موتورهای احتراق داخلی همچنان تا سال ۲۰۳۰ بیشترین سهم را در ساختار بازار از آن خود خواهند کرد. این موضوع به ویژه در کشورهای در حال توسعه که زیرساخت‌های مربوط به سوخت‌های فسیلی در آنها فعال‌تر است، مشهود خواهد بود. هرچند خودروهای احتراق داخلی از نظر تعداد تراشه‌های مورد استفاده با خودروهای برقی قابل مقایسه نیستند، اما افزایش قابلیت‌های اتصال، سامانه‌های سرگرمی و ایمنی هوشمند در این خودروها نیز موجب رشد پایدار تقاضا برای نیمه‌هادی‌ها خواهد شد.
آسیا و اقیانوسه، پیشرو در توسعه صنایع نیمه رسانا
در بخش تحلیل منطقه‌ای این گزارش تأکید شده که منطقه آسیا و اقیانوسیه تا سال ۲۰۳۰ میلادی همچنان پیشتاز بازار صنایع نیمه رسانا باقی خواهد ماند. این منطقه به دلیل برخورداری از زیرساخت‌های قدرتمند تولید خودرو، سرمایه‌گذاری سنگین در بخش خودروهای برقی و رشد توانمندی‌های تولید تراشه در کشورهای چین، ژاپن، کره جنوبی و هند، بیشترین سهم از بازار را به خود اختصاص خواهد داد. در عین حال، برای تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان سطح اول، ایجاد زنجیره‌های تأمین مطمئن و پایدار برای تراشه‌های خودرویی که باید استانداردهای سخت‌گیرانه‌ی ایمنی و قابلیت اطمینان را رعایت کنند، بیش از پیش اهمیت یافته است.
به طور کلی، چشم‌انداز بازار نیمه رساناهای خودرویی مثبت و رو به رشد ارزیابی می‌شود. با افزایش تقاضا برای خودروهای هوشمند، برقی و خودران، شرکت‌هایی که توانایی پاسخگویی به نیازهای فنی و ایمنی این صنعت را دارند، با فرصت‌های قابل توجهی مواجه خواهند شد. با این حال، پیچیدگی زنجیره تأمین، نیاز به کیفیت بالا و سرمایه‌گذاری سنگین در تحقیق و توسعه، همچنان از چالش‌های اصلی این بازار جهانی به شمار می‌رود.
چشم انداز صنایع نیمه هادی خودرویی در ایران
در سال‌های اخیر، چندین شرکت ایرانی در زمینه تولید و توسعه سامانه‌های الکترونیکی خودرویی فعالیت چشمگیری داشته و به تدریج بخشی از نیاز داخلی صنعت خودرو در زمینه تراشه‌ها و مدارهای هوشمند را در داخل کشور تامین می‌کنند. شرکت «کروز» به عنوان بزرگ‌ترین تأمین‌کننده قطعات الکترونیکی خودرویی ایران، نقش محوری در بومی‌سازی واحدهای کنترل موتور، سیستم‌های بدنه هوشمند، و تجهیزات الکترونیکی خودروهای داخلی ایفا کرده است. این شرکت با توسعه خطوط تولید مدارهای کنترل و طراحی پلتفرم‌های الکترونیکی اختصاصی برای خودروهای داخلی، گامی اساسی در مسیر استقلال فناوری برداشته است.
تحریم های اقتصادی شکل گرفته علیه کشورمان طی سال های اخیر، محدودیت های قبال توجهی در دسترسی شرکت های یاد شده به فناوری های روز جهان ایجاد کرده و همکاری شرکت های ایرانی با شرکت هایی چون ساژم، زیمنس و بوش که سابقه ای طولانی در تامین ECU های خودروهای ایرانی دارند را با مشکلات پیچیده ای مواجه ساخته است
از سوی دیگر، گروه «مپنا» نیز از طریق شرکت‌های زیرمجموعه خود، به ویژه در حوزه الکترونیک قدرت، درایوها و سیستم‌های کنترلی خودروهای برقی و هیبریدی به فعالیت می پردازد. تجربه این مجموعه در طراحی و تولید سیستم‌های پیشرفته‌ی کنترل و مدیریت انرژی می‌تواند مبنای توسعه تراشه‌های خودرویی و مدارهای هوشمند مرتبط با سامانه‌های برقی باشد. همچنین، شرکت‌هایی مانند «ایپکو» وابسته به گروه صنعتی ایران‌خودرو و مراکز تحقیق و توسعه سایپا نیز در سال‌های اخیر پروژه‌های مشترکی در زمینه طراحی ECU، حسگرهای خودرو و سیستم‌های ایمنی دیجیتال تعریف کرده‌اند که بخشی از آنها به مرحله تولید صنعتی رسیده است.
هرچند هنوز فناوری ساخت تراشه در مقیاس صنعتی در کشور شکل نگرفته، اما روند حرکت این شرکت‌ها و همکاری‌های در حال توسعه میان خودروسازان، مراکز پژوهشی و دانشگاه‌ها نشان می‌دهد که ایران در مسیر ایجاد زنجیره بومی طراحی و آزمون تراشه‌های خودرویی قرار گرفته است. استمرار این مسیر می‌تواند در آینده نزدیک، وابستگی به واردات قطعات هوشمند را کاهش دهد و جایگاه ایران را در عرصه فناوری‌های نوین خودرویی تقویت کند.
با اینحال، تحریم های اقتصادی شکل گرفته علیه کشورمان طی سال های اخیر، محدودیت های قبال توجهی در دسترسی شرکت های یاد شده به فناوری های روز جهان ایجاد کرده و همکاری شرکت های ایرانی با شرکت هایی چون ساژم، زیمنس و بوش که سابقه ای طولانی در تامین ECU های خودروهای ایرانی دارند را با مشکلات پیچیده ای مواجه ساخته است.
این در حالیست که کشورهای منطقه به سرعت قابل توجهی در زمینه توسعه سرمایه گذاری های مربوط به صنایع نیمه رسانا گام برداشته که در نمونه اخیر آن، عربستان سعودی از برنامه خود برای سرمایه گذاری ۲۶۶ میلیون دلاری در زمینه توسعه این صنعت تا سال ۲۰۳۰ خبر داده است.
بدیهی است که در صورت عقب ماندن ایران از رقبای منطقه ای، از میزان وابستگی به صنایع نیمه هادی خارجی کاسته نشده که همین امر، نه تنها صنعت خودروسازی، بلکه دیگر صنایع نیازمند زیرساخت های هوشمند را دچار بحرانی جدی خواهد ساخت.
دیدگاهتان را بنویسید