امید محمدی؛ بازار گروه خودرو: بازار موتورسیکلت در کشور، برخلاف صنعت خودرو، سال‌ها است در سایه حرکت می کند؛ بازاری پر رونق اما کم قانون، با رشد تولید و فروش چشمگیر، ولی بدون نظارت موثر و چارچوب مشخص در حال فعالیت است. در حالی که کوچک ترین افزایش قیمت در خودروها با واکنش رسانه ها، وزارت صمت و نهادهای نظارتی همراه می شود، برخی موتورسیکلت سازان می توانند با افزایش ۲۰ تا ۳۰ درصدی قیمت ها عملا بی هیچ پاسخگویی به مسیر خود ادامه دهند. به نظر می رسد همین خلا نظارتی سبب شده این بخش به حیاط خلوتی برای تولیدکنندگان تبدیل شود؛ فضایی که نه شفافیت در قیمت گذاری دارد، نه الزام فنی جدی در آلایندگی و نه خدمات پس از فروش استاندارد، کارشناسان معتقدند صنعت موتورسیکلت در کشور از نظر ساختار نظارتی و فنی، حداقل ۱۰ سال از صنعت خودرو عقب تر است. بخش قابل توجهی از موتورسیکلت های که امروز در خیابان های کشور تردد می کنند، در عمل مونتاژی از قطعات وارداتی هستند و سهم ساخت داخل در بسیاری از آن ها از ۳۰ درصد فراتر نمی رود. با وجود طرح های بومی سازی و ارتقای کیفیت، همچنان وابستگی به واردات مواد اولیه و قطعات حیاتی بالا است؛ موضوعی که با هر نوسان ارزی، خود را در قیمت نهایی و هزینه نگهداری نشان می دهد. برای بررسی وضعیت صنعت موتورسیکلت و بازار فروش این دو چرخ های جذاب با جواد میرآفتابی، کارشناس صنعت خودرو به گفت و گو پرداختیم؛
* وضعیت خدمات پس از فروش در صنعت موتورسیکلت چگونه است؟
در حال حاضر دو شرکت در میان تولیدکنندگان موتورسیکلت در زمینه خدمات پس از فروش عملکرد قابل قبولی دارند. این شرکت ها شبکه نمایندگی فعال دارند و حتی شرط دریافت نمایندگی را ارائه خدمات پس از فروش قرار دادند. اما در مجموع، هنوز تا رسیدن به یک سیستم استاندارد مشابه خودرو فاصله زیادی دارند.
* چرا در موضوع قیمت گذاری، نظارت روی خودرو بسیار بیشتر از موتورسیکلت است؟
در حوزه خودرو، قیمت ها طبق بخشنامه وزارت صمت و متناسب با نرخ تورم اعلام می شود. اما در بازار موتورسیکلت ساز و کاری این چنینی کمتر وجود وارد. بسیاری از موتورسیکلت سازان بزرگ کشور، بخشی از محصولاتشان وارداتی است. وقتی نرخ ارز افزایش می یابد، قیمت تمام شده این موتورسیکلت ها نیر بالا می رود. از سوی دیگر، حتی قطعاتی که در داخل تولید می شوند، مواد اولیه شان وارداتی است و چون تخصیص ارز مناسبی به این بخش صورت نمی گیرد، هزینه تمام شده افزایش پیدا می کند.
* کیفیت موتورسیکلت های تولید داخل را چگونه ارزیابی می کنید؟
کیفیت در برندهای بزرگ داخلی نسبتا قابل قبول است. یکی از تولیدکنندگان محصولاتی دارد که تحت برندهای معتبر جهانی مانند کاوازاکی عرضه می شود، یا شرکت دیگری از برندهای باکیفیت غیرچینی استفاده می کند. برخلاف تصور عمومی، بسیاری از این موتورسیکلت ها دیگر صرفا محصول چین نیستند، بلکه منشا تولیدشان کشورهای مختلف است.
دلیل اصلی پایین بودن داخلی سازی، تیراژ محدود تولید است. شرکت هایی که توانایی ساخت قطعه دارند، به دنبال تیراژ بالا هستند تا سرمایه گذاری شان صرفه اقتصادی داشته باشد
* چرا میزان ساخت داخل در صنعت موتورسیکلت همچنان پایین است؟
دلیل اصلی پایین بودن داخلی سازی، تیراژ محدود تولید است. شرکت هایی که توانایی ساخت قطعه دارند، به دنبال تیراژ بالا هستند تا سرمایه گذاری شان صرفه اقتصادی داشته باشد. از طرف دیگر، حمایت دولتی از این بخش بسیار کم است؛ بنابراین، بسیاری از موتورسیکلت سازان ترجیح می دهند قطعات را وارد کنند تا اینکه درگیر بومی سازی زمان بر و پرهزینه شوند.
* برخی کارشناسان می گویند موتورسیکلت ها نقش مهمی در آلودگی هوای شهرها دارند، با وجود انژکتوری شدن چرا هنوز این چالش پابرجاست؟
ما در خودروها استانداردهای آلایندگی مشخصی داریم که از سطح ۸۵ گانه به ۱۲۲ گانه در حال افزایش است. اما در حوزه موتورسیکلت هنوز چنین الزام و نظارتی به شکل جدی وجود ندارد. سازمان های نظارتی در این بخش اشراف کافی ندارند و تست های آلایندگی برای موتورسیکلت ها الزامی نشده است. تا زمانی که این موضوع به‌صورت رسمی در فرآیند تولید و شماره گذاری لحاظ نشود، مشکل آلایندگی پابرجا می ماند.
موتورسیکلت های برقی اغلب بیشتر از ۷۰ کیلومتر برد ندارند و ایستگاه شارژ سریع برایشان وجود ندارد. در نتیجه استفاده از آن ها بیشتر محدود به افرادی است که می توانند در خانه شارژشان کنند
* در تهران استفاده از موتورسیکلت برقی به‌صرفه است؟
بله، شخصا از موتورسیکلت برقی استفاده می کنم و از کیفیتش راضی هستم. اما باید بگویم که هنوز زیرساخت لازم برای گسترش آن فراهم نیست. موتورسیکلت های برقی اغلب بیشتر از ۷۰ کیلومتر برد ندارند و ایستگاه شارژ سریع برایشان وجود ندارد. در نتیجه استفاده از آن ها بیشتر محدود به افرادی است که می توانند در خانه شارژشان کنند. با این حال، اگر ایستگاه های شارژ شهری ایجاد شود، این نوع موتورسیکلت ها قطعا جایگاه بیشتری در بازار پیدا خواهند کرد.
دیدگاهتان را بنویسید