بازار؛ گروه بین الملل: هفته‌نامه اکونومیست پس از آنکه ازبکستان را به صادرات مجدد طلای روسیه متهم کرد و ادعا کرد که به مسکو در دور زدن تحریم‌های غرب کمک می‌کند، با انتقاد شدید در این کشور مواجه شد. رسانه‌های ازبکستان گزارش می‌دهند که «تیمور ایشمتوف»، رئیس بانک مرکزی ازبکستان این ادعا را که این نهاد نظارتی در صادرات مجدد طلای روسیه دست داشته است، قاطعانه رد کرد.
پیش از این در سپتامبر ۲۰۲۴، نشریه سوئیسی SWI گزارش داد که صادرات طلا از کشورهای آسیای میانه پس از سال ۲۰۲۲ به شدت افزایش یافته و از سطح تولید داخلی فراتر رفته است. این گزارش حاکی از آن است که این افزایش صادرات می‌تواند نشان‌دهنده صادرات مجدد احتمالی طلای روسیه برای فرار از تحریم‌ها باشد. قزاقستان نیز به عنوان صادرکننده مجدد بالقوه ذکر شد. روزنامه‌نگاران به افزایش قابل توجه محموله‌های طلا از ازبکستان و قزاقستان به سوئیس و بریتانیا در سال‌های ۲۰۲۲-۲۰۲۳ اشاره کردند که همزمان با ممنوعیت طلای روسیه توسط غرب بود.
تحلیل آنها به این نتیجه رسید که به نظر می‌رسد این کشورها طلای بیشتری نسبت به تولید خود می‌فروشند. کارشناسانی که SWI با آنها مصاحبه کرد، اظهار داشتند که سوئیس و بریتانیا ممکن است واردات طلا از ازبکستان و قزاقستان را از ترس اینکه محموله‌ها حاوی طلای روسیه باشند، به حالت تعلیق درآورند. با این حال، همین کارشناسان اذعان کردند که ردیابی منشأ واقعی این فلز عملاً غیرممکن است، به این معنی که نگرانی‌های آنها مبتنی بر فرضیات است نه شواهد.
بانک مرکزی ازبکستان در مقابل این اتهامات، به شدت واکنش نشان داد و تاکید کرد این کشور هرگز از روسیه طلا خریداری نکرده و خود جزو تولیدکنندگان پیشرو طلا در جهان است، ازبکستان فقط مقادیر ناچیزی طلا، عمدتاً از افغانستان، وارد می‌کند و خریداران اصلی طلای ازبکستان، بریتانیا و سوئیس هستند و حجم کمتری به امارات متحده عربی می‌رود.
در نیمه اول سال ۲۰۲۵، ازبکستان صادرات طلای خود را در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۵۴.۸ درصد افزایش داد. سهم طلا در کل تجارت خارجی این کشور از ۳۲.۱ درصد در سال ۲۰۲۴ به ۳۸.۴ درصد در سال ۲۰۲۵ افزایش یافت. طبق گزارش شورای جهانی طلا، ازبکستان بین ژانویه و ژوئن ۲۰۲۵، ۱۹ تن طلا در بازارهای بین‌المللی فروخته است و این کشور را به بزرگترین صادرکننده این فلز گرانبها در جهان در این دوره تبدیل کرده است.
رسانه‌های ازبکستان گزارش می‌دهند که از اول ژوئیه ۲۰۲۵، ذخایر طلای ازبکستان به ۳۶۴.۵ تن رسیده است و این کشور را در بین ۲۰ کشور برتر جهان از نظر دارایی‌های طلا قرار می‌دهد. در همین مدت، ذخایر ارزی آن از ۴۱.۱۸ میلیارد دلار به ۴۸.۵۵ میلیارد دلار افزایش یافته است.
«اولوگبک یعقوبوف»، اقتصاددان ازبک در گفتگو با خبرگزاری آناتولی ترکیه خاطرنشان کرد که حجم فروش طلا هم به استراتژی اقتصادی دولت و هم به نوسانات قیمت جهانی طلا بستگی دارد. وی گفت که سهم رو به رشد طلا در صادرات ناشی از افزایش تولید، افزایش قیمت‌های جهانی، ساده‌سازی رویه‌های صادرات و شفافیت بیشتر در بخش معدن است.
باید گفت افزایش قیمت طلا در بازارهای جهانی فرصت‌های جدیدی را برای ازبکستان ایجاد می‌کند. مقامات از این وضعیت برای افزایش درآمدهای صادراتی استفاده می‌کنند. در سال‌های اخیر، صادرات طلا از کالاهای کشاورزی سنتی مانند پنبه پیشی گرفته و به محرک اصلی تجارت خارجی تبدیل شده است. این امر به متعادل کردن کسری حساب جاری کمک می‌کند و مقاومت اقتصاد را در برابر شوک‌های خارجی افزایش می‌دهد. ازبکستان به دنبال بهره‌برداری حداکثری از ثروت معدنی خود، بهره‌برداری از قیمت‌های جهانی بالاتر و تقویت اقتصاد خود از طریق فروش گسترده طلا است.
«شوکت میرضیایف»، رئیس جمهور در این ارتباط گفت: ازبکستان قصد دارد در سال ۲۰۲۵ به تولید سالانه ۱۱۸ تن طلا برسد. افزایش تولید طلا و اورانیوم از طریق رویکردهای جدید در اکتشافات زمین‌شناسی امکان‌پذیر شده است. در سال ۲۰۱۶، ازبکستان ۸۶ تن طلا تولید کرد؛ امسال انتظار می‌رود به ۱۱۸ تن برسد.
در کنار ازبکستان، سایر کشورهای آسیای مرکزی به ویژه قرقیزستان و قزاقستان نیز عملکرد قوی در صادرات طلا نشان داده‌اند. در فوریه ۲۰۲۵، بانک ملی قزاقستان ۸ تن طلا فروخت و جایگاه این کشور را در میان رهبران جهانی در فروش خالص طلا تثبیت کرد. برخلاف روند جهانی گسترده‌تر که در آن بانک‌های مرکزی ذخایر طلای خود را افزایش می‌دهند، قزاقستان نیز مانند ازبکستان به عنوان یک فروشنده خالص عمل می‌کند. طلا بیش از ۵۰ درصد از کل ذخایر ارزی قزاقستان را تشکیل می‌دهد که تا اول مارس نزدیک به ۵۰میلیارد دلار بود. از این مقدار، بیش از ۲۲ میلیارد دلار به طلای پولی اختصاص دارد که در مجموع ۲۸۰ تن می‌شود.
مدیریت استراتژیک ذخایر طلا و ارز خارجی آنها، تصمیم آنها برای فروش فعال طلا در بحبوحه محدودیت‌های عرضه جهانی و سرمایه‌گذاری مجدد درآمدهای صادراتی در توسعه داخلی، نشان‌دهنده سطح بالایی از برنامه‌ریزی کلان اقتصادی است. در بحبوحه تشدید رقابت جهانی برای منابع و افزایش نوسانات مالی، ازبکستان و قزاقستان توانایی خود را در استفاده از ثروت طبیعی به عنوان ابزاری برای ثبات، رشد و تاب‌آوری اقتصادی نشان می‌دهند. این امر منطقه را نه تنها به عنوان یک پایگاه منابع بلکه به عنوان یک عامل تأثیرگذار در معماری مالی اوراسیا قرار می‌دهد.
دیدگاهتان را بنویسید