بازار؛ گروه آب و انرژی: احتمالا امسال شاهد اصلاحات قیمتی برای سوخت باشیم.» این بخشی از گفته های حمیدرضا صالحی عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی و عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران در گفتگو با بازار است که معتقد است دولت مسعود پزشکیان چاره‌ای جز اصلاح قیمت تدریجی ندارد چرا که پرداخت یارانه سوخت با قیمت تثبیت شده وابستگی ایران به واردات بنزین را به اوج رسانده است و هر روز بر شدت مصرف سوخت در کشور افزوده می شود.
در مجلس هفتم به نوعی اقتصاد انرژی در کشور زمین گیر شده و کشور را درگیر بحران انرژی کرد. از زمان مجلس هفتم به نوعی شاهد افزایش ناترازی در بخش های مختلف بودیم چرا که از یک سو سرمایه گذاری در بخش های مختلف افت کرده و از سوی دیگر روند مصرف با شدت بالایی روبه افزایش رفت
او با اشاره به اینکه باید قیمت حامل های انرژی در کشور با یک شیب تقریبا ملایمی افزایش می یافت، گفت: تصمیم افزایش قیمت بنزین از ۲۰ سال پیش و در برنامه سوم توسعه اتخاذ شد و به‌طور متعارف نسبت به تورم افزایش می یافت. در برنامه چهارم، موضوع توسط مجلس هفتم متوقف شد. از آن زمان شاهد هیچ افزایش قیمتی نبودیم؛ افزایش واقعی که به نسبت تورم باشد. در واقع می توان گفت که در مجلس هفتم به نوعی اقتصاد انرژی در کشور زمین گیر شده و کشور را درگیر بحران انرژی کرد.
به گفته صالحی، از زمان مجلس هفتم به نوعی شاهد افزایش ناترازی در بخش های مختلف بودیم چرا که از یک سو سرمایه گذاری در بخش های مختلف افت کرده و از سوی دیگر روند مصرف با شدت بالایی روبه افزایش رفت.
این کارشناس حوزه انرژی بر این باور است که دولت باید طی یک برنامه چند ساله به سراغ واقعی کردن قیمت انرژی در کشور برود.
اظهارات ضد و نقیض بنزینی
در روزهای گذشته برخی رسانه‌ها موضوع افزایش قیمت بنزین را مطرح کردند. پس از طرح این موضوع، اعضای شورای اطلاع‌رسانی دولت این موضوع را تکذیب کردند و مدعی شدند این موضوع به امسال نمی‌رسد. در سمت دیگر، اخیراً سید اسماعیل حسینی، عضو کمیسیون انرژی مجلس در گفت‌وگو با رسانه ملی گفت: «مجلس قبلاً به دولت اختیار داده قیمت بنزین را افزایش دهد.»
از سوی دیگر، رضا سپهوند، عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون انرژی مجلس، از احتمال بررسی موضوع اصلاح قیمت سوخت در لایحه بودجه ۱۴۰۵ خبر داده است. به گفته او، بخشی از بنزین مصرفی کشور از طریق واردات تأمین می‌شود و هزینه تولید و واردات آن بسیار بالاتر از نرخ عرضه داخلی است. او تأکید کرده که دولت و مجلس در حال بررسی راهکارهایی هستند تا با اجرای تدریجی اصلاح قیمت‌ها، از فشار اقتصادی بر مردم کاسته و شکاف میان نرخ آزاد و یارانه‌ای کاهش یابد.
با این حال، هرچند انتظار می‌رود سیاست‌های جدید قیمتی در بودجه سال آینده مطرح شود، اما به گفته محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، اختیار تغییر قیمت بنزین در دست دولت است و در صورت لزوم، دولت می‌تواند بدون مصوبه مجلس نسبت به اصلاح نرخ اقدام کند.
در میان این تأیید و تکذیب‌ها، امیرحسین ثابتی، نماینده مردم تهران در مجلس با هشدار صریح نسبت به تبعات اجرای طرح دولت برای بنزین گفت: «قرار است دولت نرخ سوم بنزین را ۳۰۰ تا ۵۰۰ درصد افزایش دهد.» .
هر چند که سخنگوی دولت این ادعا را رد کرده و گفت که دولت مصوبه ای برای افزایش قیمت بنزین ندارد اما در گفته های خود نیز تلویحا به این نکته اشاره کرد که در شرایط فعلی چاره ای هم جز اصلاحات قیمتی برای دولت باقی نمانده است.
مصوبه دولت برای افزایش قیمت بنزین
اما اظهارات ضد و نقیض درباره تغییر قیمت سوخت در حالی مطرح می شود که در هفته گذشته تصویری از مصوبه جدید هیئت وزیران در خصوص افزایش تدریجی قیمت بنزین منتشر شد. در مصوبه یادشده که در تاریخ ۲۷ شهریور ۱۴۰۴ به تصویب رسیده و ۱۳ مهرماه ابلاغ شده، دولت مقرر کرده است فاصله قیمتی میان بنزین و گاز سی‌ان‌جی کاهش یابد تا مصرف‌کنندگان به استفاده از گاز به جای بنزین ترغیب شوند. بر اساس این مصوبه، اصلاح قیمت‌ها قرار است به‌صورت تدریجی انجام شود؛ روشی که در دولت اصلاحات نیز تجربه شد و بر مبنای آن نرخ بنزین هر سال با توجه به میزان تورم سالانه تعدیل می‌شد.
در این میان برخی رسانه‌ها نیز مدعی شده‌اند دو طرح در درون دولت مطرح است. طرح اولی، افزایش قیمت بنزین با ایجاد سه نرخ در مصرف بنزین است که احتمالاً پله یارانه‌ای برابر با قیمت ۲ هزار و ۵۰۰ تومان و قیمت بنزین نرخ دوم معادل ۵ هزار تومان و قیمت نرخ آزاد و با کارت سوخت جایگاه‌داران نیز معادل ۱۰ هزار تومان باشد. آن‌طور که برخی رسانه‌ها خبر می‌دهند، در این طرح قیمت بنزین قرار است هر ساله با نرخ تورم افزایش پیدا کند.
دولت می تواند یارانه سوخت را به شیوه های بهتری در بین دهک های پایین درآمدی توزیع کند و به برای توزیع عادلانه یارانه سراغ چند نرخی کردن سوخت نرود. البته اگر قرار باشد قیمت بنزین به‌صورت قطعی اصلاح شود، لازم است برنامه های حمایتی مشخص و از پیش تعریف‌شده ای برای اقشار مختلف جامعه در نظر گرفته شود تا شوک اقتصادی به مردم وارد نشود
اما ۳ نرخی شدن بنزین در کشور منتقدان بسیاری دارد. صالحی کارشناس انرژی با اشاره به اینکه تجربه نشان داده چند نرخی شدن یک کالا خود توسعه دهنده فساد در کشور است، گفت: دولت می تواند یارانه سوخت را به شیوه های بهتری در بین دهک های پایین درآمدی توزیع کند و به برای توزیع عادلانه یارانه سراغ چند نرخی کردن سوخت نرود.
به گفته او، اگر قرار باشد قیمت بنزین به‌صورت قطعی اصلاح شود، لازم است برنامه های حمایتی مشخص و از پیش تعریف‌شده ای برای اقشار مختلف جامعه در نظر گرفته شود تا شوک اقتصادی به مردم وارد نشود.
آغاز اصلاحات اقتصادی از ۱۴۰۵
با نزدیک شدن به تدوین لایحه بودجه ۱۴۰۵، اصلاح قیمت بنزین به یکی از تصمیمات کلیدی دولت تبدیل شده است. تجربه سال ۱۳۹۸ نشان داد که اجرای چنین تصمیماتی بدون اطلاع‌رسانی شفاف و گفت‌وگو با مردم می‌تواند به واکنش‌های اجتماعی و چالش‌های اقتصادی منجر شود. از این رو، انتظار می‌رود دولت پزشکیان با برنامه‌ریزی دقیق و مشارکت کارشناسان، این تصمیم را به‌گونه‌ای اجرا کند که هم عدالت اجتماعی حفظ شود و هم آثار تورمی و فشار بر خانوارها به حداقل برسد. مسیر نهایی این تصمیم در هفته‌های آینده مشخص خواهد شد.
دیدگاهتان را بنویسید