خاورمیانه با بهرهمندی از بخش عمدهای از ذخایر نفت و گاز جهان، نقشی محوری در معادلات جهانی انرژی ایفا میکند. با این حال، یکی از چالشبرانگیزترین ابعاد این موضوع، سهم واقعی مردم از درآمدهای حاصل از فروش منابع طبیعی است. از آنجا که کشورهای این منطقه از نظر جمعیت با یکدیگر تفاوتهای چشمگیری دارند، تحلیل دقیق این مسئله تنها با در نظر گرفتن شاخص سرانه درآمد امکانپذیر است. این رویکرد کمک میکند تا تصویر شفافتری از میزان بهرهمندی هر شهروند از ثروتهای زیرزمینی کشورش ترسیم شود و توزیع عادلانه درآمدهای نفتی و گازی مورد ارزیابی قرار گیرد.
تصمیم اخیر وزارت کشور باعث شده گروه فولاد مبارکه میزان قابلتوجهی از تولید خود و شرکتهای زیرمجموعهای نظیر نورد سبا، فولاد سفیددشت، فولاد هرمزگان و سایر شرکتها را از دست بدهد و شاهد افت ظرفیتهای تولید باشد.
با افزایش دمای هوا و رشد بیسابقه مصرف برق، سایه خاموشیها دوباره بر سر تهران و کلانشهرهای اطراف سنگینی میکند. در حالی که توانیر از جدول قطعیهای برنامهریزیشده رونمایی کرده، تنها راه فرار از خاموشی، مشارکت جدی مردم در مدیریت مصرف و استفاده از سامانههای اطلاعرسانی دقیق است.
شاهد مدیرعامل یکی از واحدهای تولیدی فعال در صنعت غذایی کشور گفت: مستقیم یا غیرمستقیم برای حدود ۵۰ نفر اشتغال ایجاد کردهایم. اگر واحد من بسته شود، آسیب فقط به من وارد نمیشود، بلکه ده ها خانواده در این شهر محروم آسیب میبینند. در حال حاضر، سیاست مدیریت مصرف انرژی باعث شده تولید ما محدود شود. برخی روزها فقط دو شیفت کاری در هفته داریم. این شرایط نه تنها تولید ما را کاهش داده بلکه باعث بیکار شدن تدریجی نیروهای کار ما شده است.
در حالی که دولت، ماینرهای غیرمجاز را مقصر اصلی خاموشیها معرفی میکند، یک استاد دانشگاه صنعتی شریف تأکید دارد که مصرف برق این دستگاهها سهم ناچیزی در بحران دارد و آنچه کشور را به مرز خاموشی کشانده، فساد، مدیریت ناکارآمد و قیمتگذاری ناعادلانه برق است.
یک نماینده مجلس با انتقاد از بزرگنمایی تأثیر تغییر ساعت رسمی بر ناترازی برق، تأکید کرد که این اقدام تنها هزار مگاوات صرفهجویی به همراه دارد، در حالی که کمبود برق کشور به ۳۰ هزار مگاوات میرسد. او معتقد است دولت به جای تمرکز بر تغییر ساعت، باید به مسائل اصلی مانند شبکههای فرسوده، نیروگاههای کمبازده و ماینرهای غیرمجاز رسیدگی کند.
ناترازی برق در تهران و دیگر کلانشهرها، تابستان ۱۴۰۴ را با چالش خاموشیهای مکرر همراه کرده است. در این شرایط، اطلاع از جدول قطعی برق و بهرهگیری از ابزارهای دیجیتال، به ضرورتی اجتنابناپذیر برای شهروندان تبدیل شده است.
شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران و سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در زمینه تولید و عرضه بنزین با پایه سوخت زیستی (بیواتانول) توافقنامه امضا کردند.
ایران در آستانه خاموشیهای گستردهتر قرار دارد؛ کارشناسان از افزایش قطعیهای برق خانگی به شش تا ۲۴ ساعت در روز هشدار میدهند. در حالی که وزارت نیرو تأمین برق خانگی را در اولویت قرار داده، صنایع با فشار ساخت نیروگاه یا واردات برق مواجهاند، اما این سیاستها ناترازی انرژی را جبران نکرده و اقتصاد کشور را تهدید میکند.
تصمیم دولت برای سه نرخی کردن گازوئیل و اجرای طرح افزایش پلکانی قیمت این سوخت، شوک تازهای به بدنه اقتصادی کشور وارد کرده و موجی از نگرانی و ابهام را در میان فعالان حوزه حملونقل و تولید به راه انداخته است. این تغییر ناگهانی در شیوه قیمتگذاری، بسیاری از کسبوکارها را نسبت به افزایش هزینههای لجستیکی و اختلال در زنجیره تأمین دچار اضطراب کرده و بیم آن میرود که در صورت نبود نظارت دقیق و حمایت هدفمند، پیامدهای گستردهای بر تورم، قیمت کالاها و معیشت عمومی داشته باشد.
دولت کلید حذف کارت سوخت را زد، اما کارشناسان نگرانند اجرای این طرح با تکیه بر اپلیکیشن و اینترنت، به حذف عدالت در توزیع سوخت منجر شود؛ آن هم در شرایطی که هنوز بسیاری از مردم حتی دسترسی دائمی به گوشی هوشمند یا اینترنت پایدار ندارند.
قطعی های گسترده برق زندگی و کسبوکار مردم را تحتتأثیر قرار داده، اما دولت همچنان در سکوت و بیبرنامگی مطلق به سر میبرد. در حالی که زیرساخت های لازم برای تأمین پایدار انرژی فراهم نشده، کسبه ناچارند با صرف هزینههای گزاف برای خرید یا اجاره ژنراتور، چرخ اقتصاد خرد خود را بچرخانند. نبود سیاستگذاری دقیق، فقدان مدیریت بحران و بیتوجهی به هشدارها درباره کمبود انرژی، نتیجهای جز افزایش فشار اقتصادی بر مردم و گسترش نارضایتی عمومی نداشته است. این خاموشیها، نشانهای واضح از ناکارآمدی دولت در مدیریت منابع حیاتی کشور است.