در سال‌های اخیر، محبوبیت خودروهای هیبریدی در اروپا به‌طور چشمگیری افزایش یافته است؛ چرا که این خودروها، تلفیقی از فناوری پاک، مصرف بهینه و راحتی رانندگی را ارائه می‌دهند. اگر به‌دنبال انتخابی هوشمندانه در مسیر حمل‌ونقل پایدار هیبریدی می‌تواند تصمیم‌گیری را برایتان آسان‌تر کند. در ادامه، با ۱۰ دلیل قانع‌کننده برای انتخاب یک خودروی هیبریدی آشنا می‌شوید.
آیا خودروهای هیبریدی واقعاً به‌اندازه‌ای که گفته می‌شود، سبز هستند؟
آمریکایی‌ها پریوس را نه به‌خاطر ظاهر یا سرعتش، بلکه برای صرفه‌جویی در مصرف بنزین و کاهش ردپای کربن خود می‌خرند. در بیشتر شهرهای آمریکا، خودروهای شخصی بزرگ‌ترین منبع آلودگی محسوب می‌شوند و میلیون‌ها پوند گاز گلخانه‌ای مانند دی‌اکسید کربن، نیتروژن اکسید، مونوکسید کربن و سولفور اکسید را وارد جو و ریه‌های ما می‌کنند. مصرف‌کنندگانی که دغدغه محیط زیست دارند، خودروهایی مثل پریوس و دیگر مدل‌های هیبریدی را نوعی سرمایه‌گذاری برای حفاظت از محیط زیست و آینده‌ای پایدار می‌دانند.
در ایران نیز خودروهایی از این دست محبوب هستند و بسیاری از افراد پس از ثبت نام در سایت‌های اسقاط خودرو فرسوده مانند khodrofarsude.com به دنبال آن هستند که خودروهای برقی بخرند.
چه میزان از این تصویرسازی‌ها واقعیت علمی است و چه میزان صرفاً تبلیغات بازاریابی؟ از آنجا که خودروهای هیبریدی از یک موتور الکتریکی دوم بهره می‌برند، نسبت به خودروهای معمولی سوخت کمتری مصرف می‌کنند و در نتیجه گازهای گلخانه‌ای کمتری در حین حرکت منتشر می‌کنند. این نکته مثبتی است؛ اما فرآیند تولید این خودروها چطور؟ در سال ۲۰۰۷، گزارشی که به سفارش یک گروه صنعتی در حوزه خودروسازی تهیه شد، ادعا کرد که با در نظر گرفتن میزان پسماند حاصل از تولید، خودروی پرمصرفی مانند هامر حتی از پریوس هم “سبزتر” است. هرچند بسیاری از گروه‌های زیست‌محیطی این گزارش را بی‌اعتبار دانستند، اما این گزارش یک پرسش مهم را مطرح کرد: آیا آلودگی ناشی از تولید خودروهای هیبریدی، مزایای آن‌ها را در زمان استفاده خنثی می‌کند؟
پاسخ ممکن است شما را شگفت‌زده کند. طبق پژوهشی جامع از سوی آزمایشگاه ملی آرگون وابسته به وزارت انرژی ایالات متحده، تولید خودروهای هیبریدی در واقع نسبت به خودروهای معمولی انرژی بیشتری مصرف می‌کند و در این فرآیند گازهای گلخانه‌ای بیشتری تولید می‌شود. به‌ویژه تولید باتری هیبریدی انرژی بسیار بیشتری نسبت به باتری‌های معمولی خودرو نیاز دارد و منجر به انتشار سطح بالاتری از گازهایی مثل سولفور اکسید می‌شود.
اما آیا این اثرات زیست‌محیطی ناشی از تولید خودروهای هیبریدی بیشتر از مزایای بلندمدت آن‌هاست؟ پاسخ این سؤال به‌طور قاطع “خیر” است. اگر یک خودروی معمولی و یک خودروی هیبریدی را هر دو به مدت ۱۶۰ هزار مایل (حدود ۲۵۷ هزار کیلومتر) برانید، خودروی معمولی در طول عمر خود انرژی بسیار بیشتری مصرف می‌کند و گازهای گلخانه‌ای بیشتری منتشر می‌کند — به شکلی که مزایای استفاده بلندمدت از خودروی هیبریدی به‌مراتب از عدم توازن زیست‌محیطی در مرحله تولید آن بیشتر خواهد بود.
آلودگی ناشی از تولید خودروهای هیبریدی
فرآیند ساخت خودروی هیبریدی تقریباً مشابه ساخت یک خودروی معمولی است و نیاز به خطوط مونتاژ پیشرفته و کاملاً خودکار دارد. این نوع تولید صنعتی به ورودی‌های عظیمی از انرژی نیاز دارد، به‌ویژه برای شکل‌دهی موادی مانند فولاد، آلومینیوم، شیشه و پلاستیک. جالب است بدانید گاهی اوقات ساخت خودروهای سبک‌تر انرژی‌برتر از خودروهای سنگین است، چون فلزات سبک‌تری مانند آلومینیوم سخت‌تر از فولاد ضدزنگ شکل می‌گیرند. کارشناسان تخمین می‌زنند که ۱۰ تا ۲۰ درصد از کل انتشار گازهای گلخانه‌ای در طول عمر یک خودرو، فقط در مرحله تولید آن رخ می‌دهد.
تویوتا نیز اذعان دارد که تولید خودروی سبک پریوس انرژی بیشتری مصرف می‌کند و نسبت به مدل‌های صرفاً بنزینی، دی‌اکسید کربن بیشتری منتشر می‌کند. دلیل اصلی این موضوع، استفاده از قطعات پیشرفته‌تر در خودروهای هیبریدی مانند پریوس است؛ از جمله یک موتور الکتریکی دوم و بسته‌های باتری سنگین‌تر.
باتری‌ها یکی از اجزای حیاتی خودروهای هیبریدی هستند. سیستم ترمز احیاکننده این امکان را فراهم می‌کند که خودروهای هیبریدی انرژی را تولید و ذخیره کرده و در سرعت‌های پایین یا زمان توقف از آن استفاده کنند. اما متأسفانه، هم باتری‌های نیکل-هیدرید و هم باتری‌های جدیدتر لیتیوم-یون به استخراج فلزاتی مانند نیکل، مس و عناصر کمیاب وابسته هستند. تولید باتری‌های لیتیوم-یون مسئول ۲ تا ۵ درصد از کل انتشار گازهای گلخانه‌ای در طول عمر خودروهای هیبریدی است. همچنین، باتری‌های نیکل-هیدرید منجر به انتشار بالاتری از گاز سولفور اکسید می‌شوند — در حدود ۱۰ کیلوگرم برای هر خودروی هیبریدی، در حالی که برای خودروهای معمولی این عدد حدود ۱ کیلوگرم است.
نگرانی‌های زیست‌محیطی دیگری نیز درباره عناصر کمیاب وجود دارد — عناصری که در آهنرباهای مورد استفاده در باتری خودروهای هیبریدی کاربرد دارند. در سال‌های اخیر، بیشتر این فلزات کمیاب، مانند لیتیوم، تقریباً به‌طور انحصاری از چین وارد شده‌اند؛ کشوری که با کاهش شدید قیمت‌ها توانست صنعت را به انحصار خود درآورد. یکی از دلایلی که چین توانست لیتیوم را با قیمت ارزان عرضه کند این بود که در فرآیند استخراج، تقریباً هیچ استاندارد زیست‌محیطی را رعایت نمی‌کرد. برای مثال، در منطقه بایان اوبو در چین، خاک سطحی برداشته شد و فلزات با استفاده از اسید استخراج شدند — اسیدهایی که وارد آب‌های زیرزمینی شده و زمین‌های کشاورزی اطراف را نابود کردند. حتی دولت معمولاً محتاط چین نیز پذیرفت که در برخی مناطق، استخراج فلزات کمیاب به شکل مخربی انجام شده است. یک مقام مسئول در وزارت صنعت و فناوری اطلاعات چین به نیویورک تایمز گفت: «این مسئله آسیب‌های بزرگی به بوم‌سازگان و محیط زیست وارد کرده است».
هرچند تولید خودروهای هیبریدی انرژی‌برتر است و آلایندگی بیشتری در مرحله تولید دارد، اما در مجموع، همچنان گزینه‌ای سبزتر نسبت به خودروهای معمولی محسوب می‌شود. برای اطلاعات بیشتر درباره آلایندگی خودروهای هیبریدی در طول عمرشان، صفحه بعد را بخوانید.
مزیت‌های خودروهای هیبریدی
در ادامه، مزیت‌های خودروهای هیبریدی را بررسی می‌کنیم.
۱. مشوق‌های دولتی و معافیت‌های مالیاتی
در بسیاری از کشورهای اروپایی، خریداران خودروهای هیبریدی می‌توانند از حمایت‌های مالی، تخفیف‌های مالیاتی و حتی معافیت از پرداخت برخی عوارض بهره‌مند شوند. این مزایا شامل کاهش مالیات ثبت، تخفیف در عوارض شهری و حتی یارانه خرید خودروهای کم‌مصرف می‌شود.
۲. هزینه‌های کمتر در استفاده روزمره
یکی از دلایل اصلی گرایش به خودروهای هیبریدی، صرفه‌جویی در هزینه‌های سوخت است. با بهره‌گیری هم‌زمان از نیروی برق و سوخت فسیلی، این خودروها در مصرف انرژی بسیار بهینه‌تر عمل می‌کنند و در نتیجه، دفعات کمتری نیاز به مراجعه به پمپ بنزین خواهید داشت.
۳. کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری
سیستم‌های هیبریدی به دلیل داشتن ترمز احیاکننده و ساختار متفاوت موتور، فشار کمتری به قطعات وارد می‌کنند. این موضوع باعث می‌شود قطعاتی مثل ترمز دیرتر فرسوده شوند و نیاز به تعویض کمتری داشته باشند. در نتیجه، هزینه‌های نگهداری در طولانی‌مدت به‌طرز محسوسی کاهش می‌یابد.
۴. راندمان بالا در کنار عملکرد مطلوب
خودروهای هیبریدی، به‌ویژه در رانندگی شهری، عملکردی بسیار بهینه از خود نشان می‌دهند. حرکت نرم و بی‌صدای موتور الکتریکی، به‌همراه مصرف سوخت پایین، تجربه‌ای متفاوت از رانندگی را رقم می‌زند؛ بدون آن‌که از قدرت موتور چشم‌پوشی شود.
۵. مناسب برای سفرهای کوتاه و طولانی
ترکیب باتری و موتور بنزینی در خودروهای هیبریدی مانند تویوتا پریوس، امکان رانندگی الکتریکی در مسیرهای شهری و استفاده از موتور بنزینی در سفرهای طولانی را فراهم می‌کند. این ویژگی، آزادی عمل بیشتری برای سفر بدون نگرانی از تمام شدن شارژ باتری فراهم می‌سازد.
۶. انعطاف‌پذیری در شارژ
در سراسر اروپا، امکان شارژ خودروهای هیبریدی در خانه یا ایستگاه‌های عمومی به‌راحتی فراهم است. این انعطاف در شارژ به رانندگان اجازه می‌دهد در زمان مناسب و در مکان دلخواه، باتری خودرو را شارژ کنند و وابستگی به ایستگاه‌های سوخت را کاهش دهند.
۷. حمایت از محیط‌زیست
کاهش مصرف سوخت و تولید گازهای گلخانه‌ای، از مزایای مستقیم استفاده از خودروهای هیبریدی است. در شرایطی که آلودگی هوا یکی از دغدغه‌های اصلی شهرهای بزرگ است، رانندگی با خودروی هیبریدی می‌تواند گامی کوچک ولی موثر در جهت حفظ محیط‌زیست باشد.
۸. بهره‌مندی از برچسب‌های زیست‌محیطی
در بسیاری از کشورها، خودروهای هیبریدی دارای برچسب‌های ویژه‌ای هستند که مزایای مختلفی به همراه دارند؛ از جمله پارکینگ ارزان‌تر، تردد رایگان در محدوده‌های طرح ترافیک و مجاز بودن حرکت در خطوط ویژه مانند مسیر اتوبوس یا خودروهای اشتراکی.
۹. امکان تردد در مناطق کم‌آلودگی
در برخی از شهرهای اروپایی، ورود خودروهای معمولی به مناطقی با استانداردهای سختگیرانه زیست‌محیطی محدود شده است. در حالی که خودروهای هیبریدی معمولاً از این محدودیت‌ها مستثنا هستند و می‌توانند به‌راحتی در این مناطق تردد کنند.
۱۰. عمر طولانی‌تر و ارزش فروش بالاتر
به‌دلیل کاهش فشار به موتور و قطعات حیاتی، خودروهای هیبریدی در مقایسه با مدل‌های سنتی، دوام بیشتری دارند. این موضوع باعث می‌شود که ارزش این خودروها در بازار دست‌دوم نیز حفظ شود و فروش آن‌ها در آینده آسان‌تر باشد.
خودروی هیبریدی به‌عنوان ناجی سبز صنعت خودروسازی شناخته می‌شود. یک دهه پس از معرفی جهانی تویوتا پریوس، مسائلی مانند تغییرات اقلیمی و امنیت انرژی باعث شدند فروش این خودروی محبوب از مرز دو میلیون دستگاه عبور کند — نزدیک به نیمی از آن‌ها در آمریکای شمالی فروخته شده‌اند.
دیدگاهتان را بنویسید