به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، ششمین سرشماری عمومی کشاورزی کشور، که به عنوان دومین رخداد بزرگ آماری کشور شناخته می‌شود، نتایج تفصیلی خود را منتشر کرد. این سرشماری که در بازه زمانی ۱۲ آبان تا ۲۹ آذر ماه ۱۴۰۳ به صورت همزمان در تمامی نقاط شهری و روستایی کشور به اجرا درآمد، با ارائه اطلاعات جامع و به‌روز، ابزاری کلیدی برای ترسیم وضعیت موجود بخش کشاورزی و برنامه‌ریزی‌های توسعه‌ای آینده فراهم می‌آورد. مرکز آمار ایران تأکید کرد که این سرشماری، چارچوب‌های لازم را برای اجرای طرح‌های آمارگیری نمونه‌ای در بخش کشاورزی فراهم می‌کند و بیش از ۹۰ درصد ارزش افزوده فعالیت‌های زراعت، باغداری و دامداری کشور را پوشش می‌دهد.
ویژگی‌های نوین و مزایای اجرای سرشماری:
این سرشماری با رویکردی نوین و فناورانه اجرا شد. جمع‌آوری اطلاعات به صورت الکترونیکی و با استفاده از رایانه‌های تبلت توسط مأموران سرشماری صورت گرفت که موجب صرفه‌جویی قابل ملاحظه در هزینه‌های اجرایی (مانند کاغذ، چاپ فرم‌ها)، کاهش خطاهای انسانی و افزایش سرعت و دقت در پردازش داده‌ها شد. پرسشگران این سرشماری از میان جوانان جویای کار با تحصیلات دانشگاهی، ترجیحاً در رشته‌های کشاورزی، انتخاب شده بودند. همچنین، با ارتقاء چارچوب‌های آماری و اضافه کردن اقلام اطلاعاتی جدید، به افزایش دقت و جامعیت داده‌ها کمک شده است.
در ابتدای بحث بری گرفتن یک شمای کلی از موضوع، مقایسه نتایج سرشماری عمومی کشاورزی ۱۴۰۳ به سرشماری ۱۰ سال قبل قابل مشاهده است:
مهم‌ترین یافته‌های کلیدی سرشماری:
• تعداد بهره‌برداران و ساختار کشاورزی: در مجموع، ۴ میلیون و ۳۲۹ هزار بهره‌بردار کشاورزی در سطح کشور شناسایی و فهرست شدند. از این تعداد، ۴ میلیون و ۲۹۲ هزار و ۵۷۷ بهره‌بردار پرسشنامه خود را تکمیل کردند. بخش عمده‌ای از بهره‌برداری‌ها (۴ میلیون و ۲۵۱ هزار) متعلق به خانوارها بوده که شامل ۳ میلیون و ۸۳ هزار واحد به خانوارهای معمولی ساکن و ۱ میلیون و ۱۳۷ هزار واحد به بهره‌برداران غیرساکن اختصاص داشت. همچنین، ۲۲ هزار و ۶۳۷ واحد بهره‌برداری متعلق به شرکت‌ها و مؤسسات رسمی و عمومی بوده است.
• جنسیت، سواد و سن بهره‌برداران: نتایج نشان می‌دهد که ۳ میلیون و ۸۸۹ هزار بهره‌بردار مرد و ۳۵۳ هزار بهره‌بردار زن مدیریت بهره‌برداری‌های کشاورزی را بر عهده داشته‌اند. از نظر سواد، ۳ میلیون و ۲۸۴ هزار بهره‌بردار باسواد در مقابل ۹۵۹ هزار بهره‌بردار بی‌سواد قرار دارند. میانگین سنی بهره‌برداران کشاورزی کشور ۵۳ سال بوده و بیش از ۶۰ درصد آنان سنی بالای ۵۰ سال داشته‌اند.
• اراضی کشاورزی و کاربری آن: بر اساس این سرشماری، ۳ میلیون و ۶۵۵ هزار بهره‌بردار دارای زمین کشاورزی (شامل اراضی زراعی یا باغ و قلمستان) بوده‌اند. مساحت کل اراضی کشاورزی کشور ۱۷ میلیون و ۳۷۹ هزار هکتار برآورد شده است. از این میزان، ۸۹ درصد به اراضی زراعی و ۱۱ درصد به باغ و قلمستان اختصاص یافته است. نکته قابل توجه این است که بیش از ۷۶ درصد بهره‌برداران دارای زمین کشاورزی، وسعت زمینی کمتر از ۵ هکتار داشته‌اند.
◦ اراضی زراعی: مساحت اراضی زراعی کشور ۱۵ میلیون و ۴۳۱ هزار هکتار است که ۸۰ درصد آن زیر کشت محصولات سالانه و مابقی آیش بوده است. اراضی زراعی آبی ۵ میلیون و ۸۷۵ هزار هکتار و اراضی زراعی دیم ۹ میلیون و ۵۵۶ هزار هکتار را شامل می‌شود. گندم با ۸ میلیون و ۳۷۱ هزار هکتار، جو با ۱ میلیون و ۶۰۳ هزار هکتار و برنج (شلتوک) با ۴۹۱ هزار هکتار، از مهم‌ترین محصولات سالانه زیر کشت بوده‌اند.
◦ تنوع محصولات زراعی: علاوه بر محصولات اصلی، سرشماری اطلاعات جامعی از تنوع محصولات زراعی کشور ارائه می‌دهد. به عنوان مثال، سیب‌زمینی در مساحتی بالغ بر ۶۱ هزار هکتار توسط ۱۱۳ هزار بهره‌بردار، چغندرقند در ۴۳ هزار هکتار توسط ۱۲۷ هزار بهره‌بردار، و یونجه (خشک) در بیش از ۲۹۲ هزار هکتار توسط ۴۱۹ هزار بهره‌بردار کشت شده است.
◦ باغ و قلمستان: تعداد ۲ میلیون و ۸ هزار بهره‌بردار دارای باغ و قلمستان در کشور بوده‌اند که مساحتی بالغ بر ۱ میلیون و ۹۴۷ هزار هکتار را پوشش می‌دهد. از این میزان، ۱ میلیون و ۴۰۷ هزار هکتار به صورت کاشت ساده (تک‌محصولی) و حدود ۵۴۰ هزار هکتار به صورت مخلوط (چندمحصولی) بوده است.
• پرورش دام: نتایج نشان می‌دهد که ۱ میلیون و ۱۶۳ هزار بهره‌بردار در حوزه پرورش دام سبک فعالیت داشته‌اند. تعداد دام سبک کشور شامل ۳۹ میلیون و ۲۲۸ هزار رأس گوسفند و بره و ۱۳ میلیون و ۷۸۷ هزار رأس بز و بزغاله است. در بخش دام سنگین، ۵۳۳ هزار بهره‌بردار فعال بوده‌اند که در مجموع ۵ میلیون و ۱۴۷ هزار گاو و گوساله و ۱۴۹ هزار گاومیش و بچه گاومیش نگهداری می‌کردند. از گاو و گوساله‌های موجود، ۱ میلیون و ۶۹۵ هزار رأس اصیل، ۱ میلیون و ۳۵۱ هزار رأس بومی و ۲ میلیون و ۱۰۱ هزار رأس آمیخته (دورگ) بوده‌اند.
• سایر فعالیت‌های کشاورزی: این سرشماری اطلاعات مهمی در مورد سایر بخش‌های کشاورزی نیز ارائه می‌دهد:
◦ پرورش طیور به روش سنتی: ۸۱ هزار و ۳۵۲ بهره‌بردار.
◦ پرورش زنبور عسل: ۳۶ هزار و ۳۰۵ بهره‌بردار.
◦ پرورش کرم ابریشم: ۹ هزار و ۵۶۶ بهره‌بردار.
◦ پرورش ماهی و میگو: ۱۶ هزار و ۳۸۲ بهره‌بردار.
در نشست خبری که اخیرا برگزار شد، رئیس مرکز آمار ایران از همکاری و مشارکت مؤثر کشاورزان عزیز و دستگاه‌های اجرایی نظیر وزارت جهاد کشاورزی، وزارت کشور، سازمان برنامه و بودجه کشور، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، استانداری‌ها و به‌ویژه سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان‌ها که نقش اساسی در اجرای موفق این سرشماری داشتند، صمیمانه قدردانی کرد.
نتایج تفصیلی این سرشماری در قالب نشریه حاضر و همچنین به صورت الکترونیکی از طریق درگاه ملی آمار به نشانی www.amar.org.ir در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است. این اطلاعات، چراغ راهی برای سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان در جهت توسعه پایدار بخش کشاورزی کشور خواهد بود و دید جامعی از توانمندی‌ها و چالش‌های این بخش حیاتی ارائه می‌دهد.
انتهای پیام/
دیدگاهتان را بنویسید